Từ những năm 2000, khi Thành ủy TPHCM ban hành Chủ trương vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm, mở rộng đường thì phong trào chủ yếu phát triển mạnh ở khu vực các quận nội thành, vì đây là những nơi có mật độ dân cư đông, nhiều hẻm nhỏ. Sau hơn 20 năm, cuộc vận động đã lan tỏa mạnh mẽ ra các quận vùng ven, các huyện ngoại thành và được người dân đồng tình ủng hộ vì thấy được hiệu quả tích cực từ một chủ trương đúng đắn của Thành ủy TPHCM. Tiếp tục Loạt bài “Chủ trương hiến đất mở đường - ý Đảng hợp lòng dân”, trong chương trình thời sự hôm nay, mời quý vị theo dõi bài 2 nhan đề “Lan tỏa mạnh mẽ những cách làm hiệu quả” do Phóng viên Phong Võ thực hiện.
5 triệu m² đất đã được 168 ngàn hộ dân hiến tặng, ước tính tương đương số tiền hơn 10.000 tỷ đồng đến từ 21 quận huyện và thành phố Thủ Đức. Không chỉ dừng lại ở con số thống kê, mà quan trọng hơn là sự hưởng ứng tích cực của hàng trăm ngàn hộ dân đã sẵn sàng chia sẻ một phần tài sản của mình cho cộng đồng, với mong muốn làm cho các con hẻm khang trang hơn, sạch đẹp hơn, an toàn hơn, xây dựng TPHCM văn minh hiện đại hơn.
Từ những việc làm thiết thực hiệu quả của các quận khu vực trung tâm, trong những năm qua người dân ở các huyện ngoại thành cũng đã tích cực tham gia hiến hàng trăm ngàn mét vuông đất cho các công trình giao thông, xây dựng nông thôn mới, giúp cho diện mạo của các huyện đã khang trang hơn rất nhiều, việc đi lại của người dân cũng thuận tiện hơn. Ông Bùi Văn Đèo, ở ấp Phú Hiệp, xã Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi nhớ lại những ngày đầu khi được chính quyền địa phương vận động hiến đất làm đưòng, bản thân ông cũng phải đứng trước nhiều khó khăn khi quyết định. Vì với người nông dân đất đai là tài sản quý nhất, hơn nữa phải thuyết phục các thành viên trong gia đình là một việc làm cũng không đơn giản, thậm chí là rất khó. Nhưng may mắn là gia đình ông Đèo cùng nhiều hàng xóm đã sớm nhận thức được chủ trương vận động người dân hiến đất mở rộng đường, mở rộng hẻm do Thành ủy TPHCM phát động là một chủ trương đúng đắn, phục vụ cho chính lợi ích của người dân, sự phát triển của từng địa phương và hướng đến sự phát triển chung của Thành phố. Cùng với việc hiến hơn 3000 mét vuông đất để làm con đường Võ Thị Bạc, ông Bùi Văn Đèo còn tích cực vận động người dân trong ấp cùng tham gia hiến đất với hàng chục ngàn mét vuông: “Mình đi trước rồi vận động bà con, người nào đồng thuận thì làm trước. Rồi bà con nào chưa đồng thuận thì mình từ từ vận động rồi lâu dài bà con cũng chấp nhận. Bà con thấy lợi ích sẽ đồng thuận hưởng ứng”
Có thể nói, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, nêu gương của đảng viên, đoàn viên, hội viên đã giúp người dân tin tưởng, thấy rõ được lợi ích và quyền lợi của mình, nên phong trào “vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm, mở rộng đường” ở các địa phương trên địa bàn TPHCM đã lan tỏa rộng khắp và đạt kết quả tích cực. Ông Nguyễn Minh Thiện, Chủ tịch UBND phường Bình Thuận, Quận 7 cho biết thêm về cách làm hiệu quả và có tính lan tỏa cao tại địa phương: “Với tiêu chí đảng viên đi trước, làng nước theo sau hàng tháng cấp ủy các khu phố chọn những hộ dân có người lớn tuổi, có uy tín để tạo tính lan tỏa hơn cho các hộ dân khác. Trong quá trình vận động thì phường cũng phổ biến thêm 1 số quyền lợi của người dân khi hiến đất mở rộng hẻm”.
Để người dân tin và hiến từng mét vuông đất đòi hỏi chính quyền các địa phương phải tạo được niềm tin và cho người dân thấy tất cả vì lợi ích chung, không tư lợi, không vì cá nhân nào. Đồng thời trước khi triển khai phải đưa ra lấy ý kiến nhân dân tại cơ sở về mục đích, ý nghĩa, kế hoạch cũng như thời gian thực hiện để đảm bảo quy chế dân chủ tại cơ sở, tôn trọng, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Phó Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận Trần Quang Sang chia sẻ kinh nghiệm: “Các dự án mở rộng hẻm phải được khảo sát kĩ lưỡng, lấy ý kiến đồng thuận của người dân. Quận chỉ triển khai khi có 85% hộ dân đồng ý. Nhà nước đầu tư kinh phí triển khai hạ tầng, và hỗ trợ một phần kinh phí cho người dân sửa chữa lại phần bị giải tỏa”.
Có thể khẳng định rằng phong trào vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm gắn với chủ trương “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” và phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” là một trong những nội dung thể hiện được vai trò làm chủ của Nhân dân rõ nét nhất, qua hoạt động phối hợp cùng Nhà nước để chỉnh trang đô thị. Khi người dân đã hiểu chủ trương của Đảng, chính quyền, người dân bàn bạc, trao đổi và đi đến thực hiện chủ trương một cách thuận lợi. Là người có nhiều năm lãnh đạo địa phương thực hiện tốt cuộc vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm, mở đường, ông Võ Khắc Thái - Bí thư Quận ủy Quận 7 cho biết thêm những lợi ích mang lại từ cuộc vận động này: “Cái lợi, cái được thì với sự hạn hẹp của kinh phí của quận thì sự đóng góp của người dân rất lớn so với sự đầu tư của nhà nước. Cái lợi thứ 2 là giải quyết được vấn đề giao thông, đi lại của người dân. Cái thứ 3 là giá trị tăng thêm cho nhà đất của người dân tăng lên”.
Qua hơn 20 năm thực hiện cuộc vận động Nhân dân hiến đất mở đường, với những kết quả đạt được đã khẳng định phương thức “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” là một trong những giải pháp tối ưu, được Nhân dân đồng tình hưởng ứng, góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương chỉnh trang đô thị, cải thiện môi trường sống của người dân trong điều kiện ngân sách còn hạn hẹp. Càng ý nghĩa hơn khi người dân TPHCM một lần nữa đã thể hiện những truyền thống văn hóa rất đẹp của mình, đó chính là sự sẻ chia, tinh thần trách nhiệm với cộng đồng, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân cho sự phát triển của Thành phố. Ông Nguyễn Hữu Hiệp - Bí thư Thành ủy Thủ Đức, nguyên Trưởng Ban Dân vận Thành ủy TPHCM phân tích thêm: “Nhìn ở khía cạnh công tác dân vận thì rút ra được 3 bài học. Bài học thứ nhất là đề ra chủ trương phải đi liền chính sách và phải được hỏi ý kiến nhân dân. Bài học thứ 2 là công tác tuyên truyền phải đẩy mạnh, công khai minh bạch dự án cho người dân để người dân giám sát công trình mình sẽ thụ hưởng trong tương lai. Bài học thứ 3 là sự nêu gương và động viên khen thưởng kịp thời”.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh - Phan Văn Mãi cho rằng, những việc làm ý nghĩa, những tấm lòng cao quý của người dân trong cuộc vận động hiến đất mở hẻm, mở đường suốt thời gian qua còn cao hơn rất nhiều so với giá trị vật chất của hàng triệu mét vuông đất mà họ đã hiến: “Ở đây phải thấy rằng có cái gì đó thuộc về nét đặc trưng, văn hóa của người TPHCM. Phải phân tích để chúng ta trân trọng hơn, phát huy hơn giá trị này. Tôi rất xúc động, đất ở đây là tấc đất tấc vàng nhưng người dân sẵn sàng hy sinh cho lợi ích chung. Đây là bài học cho công tác dân vận chung ta, nhất là dân vận chính quyền”.
Những đóng góp, hiến tặng của người dân cho phong trào hiến đất mở đường, mở hẻm trong hơn 20 năm qua đã mang lại những kết quả vượt mong đợi. Trước tiên là việc đi lại của người dân được thông thoáng, thuận lợi hơn, công tác phòng cháy, chữa cháy được bảo đảm. Cùng với đó giá trị nhà, đất tăng cao, vệ sinh môi trường được cải thiện, chất lượng cuộc sống của các hộ dân sau khi nâng cấp, mở rộng hẻm được nâng lên rõ rệt, góp phần củng cố niềm tin và tạo sự hưởng ứng lan rộng, đồng thuận cao trong Nhân dân với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Đồng thời qua đó cũng khẳng định, phương thức vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm dần hình thành rõ nét, quyền làm chủ của Nhân dân trong bàn bạc, thực hiện được phát huy tối đa. Khép lại loạt bài: “Chủ trương hiến đất mở đường - ý Đảng hợp lòng dân”, trong chương trình thời sự ngày mai, mời quý vị đón nghe những lời tri ân, tình cảm chân thành của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi, gửi đến tấm lòng cao cả, những việc làm ý nghĩa của người dân trong cuộc vận động Nhân dân hiến đất mở hẻm, mở đường suốt hơn 20 năm qua.
Phong Võ
