Trước tình hình phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ vẫn chưa phát huy, khai thác hết tiềm năng của ngành, trong đó, công nghiệp hỗ trợ trợ chủ yếu phục vụ sản xuất sản phẩm với công nghệ đơn giản, phần lớn phụ thuộc vào nhập khẩu, chưa tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh đó, tính liên kết giữa các doanh nghiệp chưa cao, việc phân bổ mặt bằng sản xuất, quỹ đất dành cho công nghiệp hỗ trợ chưa phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp… Chính vì vậy, việc hình thành “Khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao” là yêu cầu bức thiết, nhất là trong giai đoạn hậu công nghiệp hiện nay, nhằm tạo ra động lực tăng trưởng mới cho kinh tế Thành phố.

Hiện TPHCM đã chuẩn bị hơn 300 hecta đất để hình thành khu công nghiệp hỗ trợ trợ ứng dụng công nghệ cao này. Từ đó, hình thành những doanh nghiệp thiết kế, sản xuất, cùng liên kết để cung cấp sản phẩm ứng dụng công nghệ cao cho công nghiệp hỗ trợ.

Phóng viên Lệ Loan đã phỏng vấn Phó Chủ tịch UBND Thành phố - Võ Văn Hoan xung quanh lộ trình triển khai dự án này.

* VOH: TPHCM đã ấp ủ hình thành Khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, phải chăng thời điểm này đã “chín muồi” và hội tụ đủ các yếu tố để Thành phố triển khai dự án này?

- Ông Võ Văn Hoan: Thành phố mình ấp ủ dự án này hơn 10 năm rồi nhưng chưa làm được. Càng lúc chúng ta thấy là hiện nay đã có đủ điều kiện chín muồi để chúng ta xem xét triển khai. Đến bây giờ, điều kiện cơ bản để chúng ta tin rằng có thể triển khai được, ví dụ như quỹ đất của chúng ta hiện nay chúng ta có hơn 300 hecta đất: đất trống, đất sạch, mà Thành phố chuyển từ tính chất khu công nghiệp bình thường sang công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao.

Thứ hai, chúng ta đã trình Thủ tướng Chính phủ đưa dự án này vào danh mục các khu công nghiệp của Việt Nam, trên cơ sở nếu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Thành phố có thể làm phê duyệt quy hoạch 1/2000 của dự án. Đồng thời, Thành phố cũng đã có chính sách hỗ trợ cho phát triển các khu công nghiệp hoặc dự án công nghiệp công nghệ cao.

Ngoài ra, Chính phủ cũng có nhiều nghị định ưu đãi cho phát triển công nghiệp công nghệ cao. Và đặc điểm quan trọng hơn nữa là Thành phố có cộng đồng doanh nghiệp tuy chưa phải lớn mạnh lắm, nhưng rất tâm huyết và đã triển khai có hiệu quả các sản phẩm công nghệ cao, một số tập đoàn lớn người ta cũng rất quan tâm mà mình có cả một đội ngũ là kỹ sư, công nhân đã được đào tạo rất bài bản, họ có thể tham gia nghiên cứu và lao động trực tiếp trong dự án này.

Dự án mà chúng ta đang nói đây, có điều kiện rất thuận lợi, cùng một cụm công nghiệp thì sẽ tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế. Những điều kiện như vậy thì chúng ta đẩy nhanh tiến độ để triển khai dự án này.

* VOH: Vì sao phải là khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, thưa ông?

- Ông Võ Văn Hoan: Sở dĩ chúng tôi gọi công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao là bởi vì nếu công nghiệp hỗ trợ bình thường, chỉ sản xuất ra một sản phẩm thôi để phục vụ nhu cầu nào đó cho một doanh nghiệp lớn. Còn công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao tạo ra một lực lượng sản xuất mà không chỉ là sản phẩm đầu cuối, mà là từ nghiên cứu, thiết kế, từ tạo mẫu, sản xuất ra một sản phẩm, sản xuất một tổ hợp của sản phẩm phục vụ cho các doanh nghiệp khác. Hay nói cách khác, họ là một máy cái của máy cái và điều đó tạo ra lợi thế rất mạnh, tức là sản xuất công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao thì nó linh hoạt hơn, thích ứng với thị trường hơn, cạnh tranh cao hơn. Hay nói cách khác là họ sản xuất theo đơn đặt hàng.

Đây là điều rất quan trọng khi chúng tôi đặt ra nhiệm vụ là khu công nghiệp hỗ trợ, ứng dụng công nghệ cao là như vậy. Nó bao gồm: cộng đồng doanh nghiệp nói chung, gồm có doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp lớn chia sẻ để doanh nghiệp nhỏ tồn tại. Thứ hai, có hoạt động ứng dụng công nghệ cao trong các khu chế xuất, khu công nghiệp. Thứ ba nữa là có một khu công nghiệp chuyên ngành hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao.

Đối với khu công nghiệp hỗ trợ, ứng dụng công nghệ cao thì có thể có nhà đầu tư chung gọi là đầu tư hạ tầng và đầu tư một số nhà xưởng chính, nhưng mà nó còn có những nhà đầu tư thứ cấp, tức là những nhà đầu tư là những doanh nghiệp sản xuất trong khu này. Việc này, chúng ta sẽ có lộ trình xây dựng hạ tầng, sau đó khuyến khích các nhà đầu tư vào, thì tùy theo lớn, nhỏ, quy mô có, chúng ta cho thuê đất để họ làm dự án.

Tôi nghĩ rằng, không có gì khó đâu, cơ chế chính sách trung ương đã có, các nghị định Chính phủ đã cho hỗ trợ cho họ rất nhiều. Thành phố cũng có kích cầu hỗ trợ, và chỉ còn một điều duy nhất là quy hoạch thật tốt, thiết kế thật tốt, tổ chức kêu gọi các nhà đầu tư công khai. Tôi tin là có nhà đầu tư lớn để làm hạ tầng và làm những cơ sở lớn, nhưng sẽ có những nhà đầu tư thứ cấp họ thuê lại để triển khai các dự án.

* VOH: Khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao sẽ đem lại những lợi ích nào cho kinh tế Thành phố, thưa ông?

- Ông Võ Văn Hoan: Thật ra, lợi ích rất nhiều, có lợi ích trước mắt và cũng có lợi ích lâu dài. Trước mắt là mình có nơi để doanh nghiệp công nghệ cao người ta có thể vào tổ chức sản xuất. Ở đó, họ có trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ, ở đó họ có nguồn lực để họ tổ chức sản xuất.

Còn về lợi ích lâu dài, thì giá trị gia tăng từ khu công nghiệp hỗ trợ, khu công nghệ cao là rất lớn. Nó giải quyết được bài toán đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp FDI, họ cần những sản phẩm hỗ trợ chúng ta chưa phát triển được. Hoặc là nó tác động tích cực, cộng hưởng để các doanh nghiệp trong khu chế xuất, khu công nghiệp hoặc ngoài khu chế xuất, khu công nghiệp thì họ cũng suy nghĩ rằng là đầu tư sản xuất công nghiệp trên địa bàn TPHCM phải là đầu tư công nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao để tạo ra giá trị sản phẩm, lợi thế, cạnh tranh và điều đó sẽ làm cho kinh tế Thành phố tăng trưởng theo hướng chất lượng và bền vững.

* VOH: Thưa ông, về lộ trình triển khai Khu công nghiệp hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao sẽ thế nào?

- Ông Võ Văn Hoan: Chúng tôi sẽ tập trung tháo gỡ những vấn đề pháp lý ở cơ quan trung ương, ví dụ đưa dự án khu công nghiệp hỗ trợ, ứng dụng công nghệ cao trở thành một danh mục trong danh mục khu công nghiệp Việt Nam, sau đó mình sẽ làm quy hoạch 1/2000 của khu này.

Trên cơ sở đó, mình xây dựng các tiêu chí: tiêu chí doanh nghiệp công nghệ cao, tiêu chí sản phẩm công nghệ cao để chúng ta kêu gọi đầu tư, sau đó chúng ta xây dựng tiêu chí kêu gọi nhà thầu, chúng ta sẽ cố gắng nỗ lực hết mức để từ nay đến cuối năm, có thể hoàn tất về mặt pháp lý, đồng thời có thể kêu gọi để lựa chọn công khai nhà đầu tư đến cuối năm 2022.

* VOH: Xin cảm ơn ông.