Luật sư Vũ Mạnh Hòa tư vấn:
Theo câu hỏi của bạn trước hết thứ nhất về điều kiện để được nghỉ hưu trước tuổi do mất sức lao động cần những điều kiện sau:
Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động
1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.
2. Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi trở lên;
b) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.
Như vậy, đối với người lao động không thuộc ngành sĩ quan, quân đội bạn cần đảm bảo đủ các điều kiện:
- Có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên với nam đủ 51 tuổi tuổi/nữ đủ 46 tuổi hoặc Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì sẽ được nghỉ hưu trước tuổi theo quy định tại Điều 55.
Về thủ tục giám định sức khỏe được thông tư 07/2010/TT-BYT quy định như sau:
“…3. Giám định để thực hiện chế độ hưu trí trước tuổi quy định
a) Giấy giới thiệu của người sử dụng lao động. Trường hợp người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, cơ quan BHXH cấp tỉnh cấp giấy giới thiệu theo mẫu quy định tại Phụ lục số 1 ban hành kèm theo Thông tư này;
b) Giấy đề nghị giám định theo mẫu quy định tại Phụ lục số 2 ban hành kèm theo Thông tư này;
c) Tóm tắt hồ sơ của người lao động theo mẫu quy định tại Phụ lục số 3 ban hành kèm theo Thông tư này”.
Thứ hai, về chế độ, mức lương hưu hằng tháng bạn được lãnh
Khoản 1, khoản 3 Điều 56 quy định về mức lương hưu hằng tháng như sau:
1. Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.
3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.
Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.
Khi nghỉ hưu trong trường hợp này, bạn sẽ hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại Điều 54. Cụ thể mức thấp hơn trong trường hợp này là sẽ bị giảm trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.
Theo đó, nếu như bạn đã có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, mức hưởng bảo hiểm tương ứng sẽ là 45% mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Song tính đến 2017, bạn sẽ lấy 60 trừ số tuổi hiện tại của bạn thì sẽ ra số năm nghỉ hưu trước tuổi là bao nhiêu, sau đó nhân cho 2% tương ứng với tỷ lệ giảm trừ lương hưu trước tuổi.
Thứ ba, về thủ tục hưởng chế độ hưu trí:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 108 Luật bảo hiểm xã hội 2014 thì Hồ sơ hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm:
a) Sổ bảo hiểm xã hội;
b) Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hưởng chế độ hưu trí;
c) Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa đối với người nghỉ hưu theo quy định tại Điều 55 của Luật này hoặc giấy chứng nhận bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp đối với trường hợp người lao động quy định tại Điều 54 của Luật này.
Theo nội dung câu hỏi của đọc giả, căn cứ vào các điều luật qui định, tôi tư vấn cho đọc giả vận dụng vào trường hợp của mình để làm các thủ tục, chế độ qui định.
Cảm ơn luật sư.
>>>> Xem thêm các tư vấn khác tại tư vấn pháp luật
