Trường hợp người điều khiển mô tô, xe gắn máy mà không có hoặc không mang theo giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự còn hiệu lực có thể bị phạt số tiền từ 100.000 - 200.000 đồng, theo quy định tại Nghị định 100/2019.
Những ngày gần đây, khi người dân ráo riết tìm mua bảo hiểm xe máy nhằm tránh bị xử phạt thì nhiều đối tượng bán bảo hiểm xe máy giả đã nhanh chóng xuất hiện nhằm trục lợi. Hiện tượng này rõ ràng gây ra nhiều tác hại xấu đến người mua nói riêng và tình hình kinh tế – xã hội lẫn an ninh – trật tự nói chung.
Nhằm làm rõ thông tin hơn về vấn đề này, phóng viên Minh Phước có phỏng vấn Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM.
*VOH: Thưa ông, vài ngày trở lại đây, người dân đổ xô đi mua bảo hiểm xe cơ giới, đặc biệt là xe máy, để “đối phó” với lệnh kiểm tra hành chính, giấy tờ phương tiện của cảnh sát giao thông. Từ đó xuất hiện nhiều địa điểm bán bảo hiểm xe máy giả. Như vậy, những cá nhân hoặc tổ chức bán bảo hiểm xe máy giả sẽ chịu trách nhiệm gì trước pháp luật?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu: Khi có Luật Giao thông Đường bộ năm 2008 thì Bộ Tài chính cũng có một Thông tư số 22 ban hành vào ngày 16/2/2016 quy định về quy tắc, điều khoản và biểu phí cũng như là mức trách nhiệm bảo hiểm bắt buộc, trách nhiệm dân sự đối với chủ xe cơ giới. Thì bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe là một trong những loại giấy tờ mà người điều khiển xe cơ giới phải mang theo khi tham gia giao thông được quy định rất rõ trong Luật giao thông đường bộ. Tình trạng làm giấy giả, giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự thì tôi xin khẳng định đây là một hành vi vi phạm pháp luật đang diễn ra khá phổ biến hiện nay. Người bán bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 341 của Bộ Luật hình sự năm 2015 và sửa đổi bổ sung năm 2017 về tội làm giả con dấu tài liệu cơ quan tổ chức, tội sử dụng con dấu và tài liệu giả của cơ quan tổ chức. Theo đó, những người làm giả con dấu và tài liệu hoặc giấy tờ của cơ quan tổ chức hoặc sử dụng mà cụ thể ở đây là giấy tờ về bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc thì sẽ bị phạt, trước hết là phạt hành chính vì đây là hành vi trái pháp luật. Về hành chính thì sẽ phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, và phạt cải tạo không giam giữ từ 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng.
*VOH: Theo ông thì nguyên nhân vì sao tình trạng người đi xe máy ít quan tâm đến các loại bảo hiểm trách nhiệm dân sự khi tham gia giao thông?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu: Luật Giao thông đường bộ cũng đã ban hành từ năm 2008 và Thông tư số 22 của Bộ Tài chính cũng quy định rõ đây là Bảo hiểm bắt buộc đối với trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Và khi chúng ta lập lại trật tự trên giao thông đường bộ và đường sắt thì tình trạng người đi xe máy ít quan tâm đến các loại bảo hiểm trách nhiệm dân sự khi tham gia giao thông. Nhiều người chưa quan tâm đến điều khoản trong bảo hiểm xe máy và chưa nhận thức đầy đủ, đúng đắn lợi ích của bảo hiểm, và chưa thực hiện những việc cần thiết để được bảo hiểm.
Bởi vậy hiện tượng là nhiều người sau khi gây ra tai nạn không làm thủ tục để được bồi thường mà lại tự bỏ tiền túi ra để bồi thường cho nạn nhân. Đó là việc nhỏ thôi nhưng mà nếu tai nạn nghiêm trọng thì số tiền này rất là lớn. Ngoài ra các quy trình, quy định của pháp luật trong quá trình khai báo, xác nhận và chi trả bảo hiểm thì chúng tôi thấy rằng đúng là có rườm rà, phức tạp, gây khó khăn cho người dân mới dẫn đến người dân tâm lý ngại đề nghị bảo hiểm bồi thường và bỏ qua. Đối với công ty bán bảo hiểm thì cũng chỉ tập trung bán bảo hiểm mà không có các hoạt động cung cấp thông tin cho khách hàng về các điều khoản bảo hiểm, làm sao người mua bảo hiểm hưởng được bảo hiểm.
Công tác tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm không có bảo hiểm thì trước đây chưa được làm thường xuyên, liên tục cũng như mức phạt với việc vi phạm không có bảo hiểm thì khá thấp nên người ta coi thường việc này, đây là điều chúng tôi khá là tiếc!
*VOH: Theo ông, mục đích của loại bảo hiểm xe máy bắt buộc hướng đến việc gì? Ông có khuyến cáo gì đến với người dân khi mua bảo hiểm xe cơ giới, đặc biệt là xe máy?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu: Bảo hiểm xe máy bắt buộc là một loại hình bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với lại bên thứ ba, tức là bên bị gây ra tai nạn thì mục đích chính của loại bảo hiểm này dùng để khắc phục hậu quả và đảm bảo trách nhiệm của người điều khiển xe máy khi tham gia giao thông đường bộ. Về bảo hiểm xe máy bắt buộc là hướng đến giúp cho người mua bảo hiểm bồi thường thiệt hại cho bên thứ ba. Trong các trường hợp xảy ra rủi ro, thuộc các trường hợp quy định trong bảo hiểm, tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm thì người điều khiển xe môtô, xe máy sẽ không phải đền bù cho người bị va chạm, cho người ngồi trực tiếp ở trên xe.
Thay vào đó, đơn vị bảo hiểm thay thế chủ xe chi trả cho phần trách nhiệm này. Và người dân chúng ta cũng cần nâng cao nhận thức khi tham gia mua bảo hiểm. Khi mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc xe máy thì người mua nên gọi đường dây nóng của những doanh nghiệp bảo hiểm, hãy tìm đến những đại lý phân phối, văn phòng công ty bảo hiểm có uy tín để được tư vấn một cách chính xác, mua đúng, tránh trường hợp mua bảo hiểm giả. Không mua ở những cơ sở, đối tượng mà chúng ta thấy rằng không rõ nguồn gốc. Khi mua những chỗ mà không xác định được uy tín thì người mua cần gọi điện đến doanh nghiệp bảo hiểm để xác định rõ xem bảo hiểm mình mua có phải bảo hiểm thật hay không và bảo hiểm mình mua là loại bảo hiểm gì.
*VOH: Xin cảm ơn ông.
