Kỹ năng làm cha mẹ (22/04/2016)
KIẾN THỨC CHĂM CON
(VOH) - Những loại màu tự nhiên biểu hiện cho những loại vitamin thiết yếu thường được quy định trong màu sắc tự nhiên, cung cấp cho chúng ta nhiều vitamin, khoáng tố và nhiều chất chống oxy hóa rất cao, vừa nuôi dưỡng cơ thể vừa giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Thực phẩm có màu sắc khác nhau cung cấp vitemin thiết yếu khác nhau (Ảnh minh họa: psytreasua)
Theo lý thuyết của Y học cổ truyền nếu cơ thể chúng ta có ngũ hành đó là mộc, hỏa, thổ, kim, thủy thì thực phẩm cũng tương ứng với ngũ vị đó là chua, đắng, ngọt, cay, mặn và ngũ sắc đó là xanh, đỏ, vàng, trắng, đen. Vì vậy các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng trong bữa ăn hằng ngày nên có tối thiểu 3 loại màu, 5 màu thì càng tốt hơn.
Mỗi bữa ăn nên bao gồm các loại trái cây nhiều màu sắc và nhiều loại rau vì có nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng. Còn thịt cá và ngũ cốc thì thường có màu nâu, màu be và màu trắng, thêm ít cà rốt, đậu xanh để làm cho màu sắc trong bữa ăn của chúng ta phong phú hơn.
Thực phẩm màu đỏ là loại thức ăn giúp tăng cường tim và tuần hoàn khỏe mạnh, cải thiện trí nhớ, hỗ trợ đường tiết niệu và giảm nguy cơ một số loại ung thư. Chẳng hạn như ớt chuông đỏ hỗ trợ tiêu hóa, giảm cholesterol và giảm nguy cơ ung thư ruột kết. Còn cà chua thì giảm nguy cơ tim mạch và đái tháo đường. Củ cải đường chứa nhiều chất xơ làm mạnh hệ tiêu hóa, chống viêm và chống lại bệnh tim. Ngoài ra những thực phẩm có màu đỏ khác như dâu tây, dưa hấu, lựu, táo đỏ, nho đỏ, lê đỏ, củ hành đỏ cũng rất tốt.
Những thực phẩm có màu cam thì giúp chống oxy hóa. Ăn nhiều thực phẩm màu cam liên quan tới làn da và sức khỏe của đôi mắt, tăng khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ ung thư, giúp chúng ta có được một trái tim khỏe mạnh. Có thể kể đến như cà rốt, cam, khoai lang, đào, thơm, ớt vàng, khế, kiwi vàng, bí vàng, cà chua vàng.
Những loại thực phẩm có màu xanh thì giảm nguy cơ ung thư, tăng thị lực, trẻ hóa hệ xương, đó là những thực phẩm như bông cải xanh, kixwi xanh.
Sau cùng là những thực phẩm có màu tím hoặc đen. Đây là những thực phẩm có chất giúp chống oxy hóa và lão hóa trong cơ thể như cà tím, mận…
Uống bao nhiêu nước sâm thì đủ?
Trời nắng nóng chúng ta hay có xu hướng uống các loại nước mát như rau má, nước sâm… Mỗi ngày chúng ta uống một ly thì tốt nhưng nếu chúng ta thay nước lọc hằng ngày bằng những thứ nước mát ấy thì không chừng lợi bất hại.
Những dược liệu có tính thanh nhiệt lợi tiểu không được khuyến khích sử dụng trong mùa nóng bởi chính nó sẽ gây nên tình trạng lợi tiểu, mất ion và mất chất điện giải. Lúc ấy cơ thể chúng ta càng khát hơn nữa và rối loạn cân bằng cơ thể rất nguy hiểm, nhẹ hơn thì chúng ta sẽ có cảm giác bức rứt, khó chịu, mất ngủ hoặc tiêu hóa kém.
Ngoài ra chúng ta có quan niệm cảm nắng là do đi dưới trời nắng gắt mà quên mất răng do cả nhiệt độ ở trong nhà, độ ẩm cao, nhiệt độ trung tâm có thể tăng với những biểu hiện là bệnh nhân nhức đầu, thân hình co ro, sốt cao, sợ lạnh, làn da nóng nhưng không có mồ hôi.
HỎI ĐÁP SỨC KHỎE
Thạc sĩ, bác sĩ Đào Thị Yến Phi - Trưởng bộ môn Dinh dưỡng của Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch tư vấn sức khỏe.
* Thính giả VOH: Bé nhà em được 10 tháng tuổi, tối ngủ cứ lăn qua lăn lại. Bé bú sữa mẹ được 500ml và sữa ngoài chừng 400ml. Ngày cho bé ăn hai bữa cháo. Hiện nay bé nặng 10kg và cao 76cm. Vậy bé có cần bổ sung chất gì không?
- Bác sĩ Đào Thị Yến Phi: Chiều cao và cân nặng của bé tương đối tốt vì tương đương với chiều cao và cân nặng tương đối của trẻ 12 tháng tuổi. Tuy nhiên bé chỉ ăn 2 bữa một ngày thì bé sẽ không có thói quen ăn nhiều mà thay vào đó là uống sữa nhiều.
Chúng ta nên tập thói quen cho bé ăn thêm một bữa nữa và ăn vào ba bữa chính sáng, trưa, chiều như người lớn và phần sữa còn lại có thể giữ nguyên như cũ.
(Ảnh minh họa: sheknows)
Còn triệu chứng lăn qua lăn lại khi ngủ mà một trẻ uống sữa đầy đủ, phơi nắng đầy đủ và tăng trưởng đầy đủ thì ít ai nghĩ tới việc bé bị thiếu canxi. Do đó có khả năng là hệ thần kinh của bé bị kích thích nhiều trong thời gian bé thức nên lúc bé ngủ thì bé không ngủ sâu được.
Đặc biệt là trước khi bé ngủ tầm 2 giờ đồng hồ thì không nên cho bé chơi những trò kích động mạnh thì bé sẽ khó ngủ hoặc cũng có tình trạng là bé buồn tiểu, những đứa bé nhạy cảm thì hay loay hoay trước khi bé đi tiểu, ngay cả khi mang tã cho bé thì vẫn làm cho bé khó chịu trước khi bé đi tiểu.
Vậy nên chỉ cần lưu ý là không cho bé chơi nhiều trước khi bé đi ngủ trong vòng 2 tiếng đồng hồ.
* Thính giả VOH: Con trai tôi năm nay 23 tuổi, đang ở xứ lạnh. Tôi lo là cháu bị thiếu vitamin D và đặc biệt là ánh nắng mặt trời. Vậy bây giờ tôi có nên bổ sung vitamin D cho cháu không và nên bổ sung các vitamin khác như A, B, C, K như thế nào?
- Bác sĩ Đào Thị Yến Phi: Những người ở xứ lạnh thường bị thiếu vitamin D nhưng người ta thường khắc phục bằng việc uống sữa có bổ sung vitamin D. Anh có nói là ngoài vitamin D, anh còn lo cháu bị thiếu những vitamin khác nhưng những loại anh kể đều có trong một loại thực phẩm đó là sữa.
Trẻ con sinh ra chỉ cần sữa thôi là nó lớn, không cần gì cả bởi vì trong sữa có đầy đủ các chất dinh dưỡng này. Do đó ở các nước ôn đới dù họ thiếu ánh nắng mặt trời nhưng tình trạng thiếu vitamin D là rất ít bởi vì họ uống sữa đầy đủ. Anh có thể cho cháu uống sữa từ 500-700ml mỗi ngày để cung cấp đủ vitamin D, canxi và các khoáng chất cần thiết khác.
