Tài ngoại giao của Bộ trưởng ngoại giao Nguyễn Duy Trinh

(VOH) - Nguyễn Duy Trinh sinh năm 1910, mất năm 1985, 75 tuổi đời, gần 60 năm hoạt động cách mạng liên tục cả 3 miền Bắc-Trung-Nam. Với 57 năm tuổi Đảng, đồng chí được nhân dân tin cậy giao phó nhiều trọng trách.

Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí gắn bó với trang sử hào hùng của Đảng cộng sản Việt Nam và dân tộc Việt Nam. Ít ai biết rằng ông là một chính trị gia với các văn bản nhanh nhất. 35 lần đặt bút ký vào các văn bản, Hiệp định tại Paris về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam năm 1973, ông chỉ đề mỗi chữ "Trinh"rõ ràng, dứt khoát nhưng cũng giản dị, mộc mạc như chính con người của ông vậy. Ông là Nguyễn Duy Trinh, cố Phó thủ tướng, từng giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao lâu nhất của Việt Nam. "Vị tư lệnh ngoại giao" - đó là biệt danh mà Phó thủ tướng - Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã gọi ông.

Là một trong những học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Nguyễn Duy Trinh là nhà ngoại giao uyên thâm mà tên tuổi gắn liền với nhiều hoạt động ngoại giao sôi nổi nhưng cũng đầy cam go và quyết liệt của Đảng và Nhà nước ta trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông đóng góp tích cực vào việc hoạch định và thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ và đoàn kết quốc tế trong hoàn cảnh có sự bất đồng sâu sắc trong phe xã hội chủ nghĩa. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng Nguyễn Duy Trinh, ngoại giao đã trở thành một mặt trận và phối hợp chặt chẽ với mặt trận chính trị, quân sự; vừa đánh vừa đàm; phối hợp nhịp nhàng đấu tranh ngoại giao của hai miền Nam-Bắc, và nghệ thuật đàm phán của ngoại giao Việt Nam mà đỉnh cao là việc ký kết Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam năm 1973.

Bộ trưởng ngoại giao Nguyễn Duy Trinh ký Hiệp định Paris (1973) - Ảnh tư liệu

Trong thời kỳ xây dựng đất nước sau hơn 30 năm chiến tranh tàn phá, ngành Ngoại giao Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Duy Trinh, vừa tranh thủ sự hỗ trợ của các nước XHCN và cộng đồng thế giới, vừa đấu tranh chống bao vây cấm vận. Chính trong thời kỳ khó khăn ấy, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Liên hợp quốc, đánh dấu việc cộng đồng thế giới công nhận tính pháp lý và tư cách đại diện của Nhà nước ta tại tổ chức đa phương lớn nhất toàn cầu này. Và cũng chính ông đã kiến tạo các chuyến thăm của lãnh đạo nước ta với các nước trong khu vực dẫn tới việc Việt Nam trở thành thành viên của ASEAN.

15 năm làm Bộ trưởng Ngoại giao, nhưng ông đã có đến 40 năm hoạt động đối nội, từ bí mật đến công khai, từ ngoại giao đến kinh tế, từ cơ sở đến Trung ương, từ Đảng đến Chính phủ. Nguyễn Duy Trinh làm đối ngoại đạt đến “kỹ năng ngoại giao đương đại của loài người”, như nhận xét của ông Trần Việt Phương, nguyên trợ lý Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Sau năm 1975, trước yêu cầu mới của đất nước, Bộ trưởng Nguyễn Duy Trinh đã sớm nêu ra nhiệm vụ ngoại giao phục vụ khôi phục và phát triển kinh tế. Về xây dựng Ngành, Bộ trưởng Nguyễn Duy Trinh đã đề xuất xây dựng quy hoạch đào tạo cán bộ cấp Vụ trẻ (1978) và qua hoạt động thực tiễn, đã đào tạo nhiều cán bộ ngoại giao giỏi cho đất nước.

VOH