Làm sao để trẻ không ngán sữa, sợ sữa? Trẻ suy dinh dưỡng cần chọn sữa gì? Và nhiều thắc mắc khác…

Bác sĩ chuyên khoa sẽ hỗ trợ quý phụ huynh về vấn đề này trong chương trình giao lưu trực tuyến “Giúp trẻ thoát nhanh suy dinh dưỡng thấp còi”.

Chương trình diễn ra từ 9 giờ đến 10 giờ ngày 15/9/2017. Chương trình do VOH thực hiện với sự hỗ trợ từ Vinamilk. Bác sĩ Nguyễn Vũ Linh, chuyên khoa Đa Khoa - Dinh dưỡng, Trưởng Ban Đào tạo Truyền thông Dinh dưỡng Vinamilk tư vấn.

Như thế nào gọi là suy dinh dưỡng? Vì sao bé bị suy dinh dưỡng?

- Suy dinh dưỡng (SDD) là tình trạng mất cân bằng cung - cầu về mặt năng lượng cho cơ thể, theo xu hướng âm nghĩa là năng lượng cung cấp từ khẩu phần ăn uống không đủ đáp ứng cho nhu cầu sử dụng.

- Về nguyên nhân, đây là hệ quả của ba vấn đề chính.

1. Thiếu hụt cung cấp dưỡng chất cần thiết từ khẩu phần ăn uống hàng ngày.

2. Kém hấp thu hay hấp thu không hiệu quả các dưỡng chất

3. Tăng tiêu tốn năng lượng do bệnh tật và các hoạt động sống.

- Hậu quả: Suy dinh dưỡng sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống khỏe mạnh và quá trình tăng trưởng thể chất bình thường của cơ thể. Vòng xoắn bệnh lý và quan hệ nhân quả của SDD như sau: SDD – Thiếu dưỡng chất – Suy giảm miễn dịch – Dễ nhiễm bệnh, mắc bệnh – Tiêu tốn nhiều năng lượng – Ăn uống kém – SDD…

- Biểu hiện thường thấy ở SDD trẻ em là chiều cao hoặc cân nặng không tăng hay tăng chậm hoặc tăng không như dự kiến . Biểu hiện khác là thay đổi hành vi, chẳng hạn như quấy khóc thường, xuyên ít vui chơi và kém linh hoạt hơn những trẻ cùng trang lứa; chậm phát triển vận động hay phát triển không tương xứng với tuổi như như ngồi, bò, đứng, đi...

Câu chuyện dài và lẩn quẩn của việc xót con vì thấy con không cao to bụ bẫm như chúng bạn. Giờ ăn trở thành vật vã với phụ huynh và tội nghiệp cho con trẻ. Hệ lụy là con càng sợ ăn, chán ghét ăn, chán luôn người cho ăn, sợ và mất cảm giác đói – thèm ăn cho bữa ăn kế tiếp và rồi lại chán ăn rồi lại ép con ăn. Để giải quyết vấn đề này xin được mách các bậc phụ huynh vài điều sau đây:

Đầu tiên, các bạn phải xác định con các bạn đã phát triển cân nặng – chiều cao bình thường hay chưa? Có vài mốc dễ nhớ sau để các bạn tham khảo. 5 đến 6 tháng tuổi thì cần nặng trẻ đạt gấp đôi lúc sinh. Đến 1 tuổi thì cân nặng khoảng gấp ba lần lúc sinh và sau đó từ 1 đến 10 tuổi thì trẻ tăng trung bình 2 - 2,5 kg mỗi năm.

Để theo dõi chiều cao và cân nặng một cách chính xác bạn có thể vào trang “Vinamilk Baby Care” vào mục “Ứng dụng thông minh” vào tiếp “Theo dõi chiều cao cân nặng cho bé” điền các thông số của bé bạn sẽ biết được ngay kết quả. Nếu con bạn có nguy cơ SDD hay đã thực sự bị SDD, hay có vấn đề biếng ăn thì xin chú ý các điều sau:

1. Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Nếu vì lý do gì đó bất khả kháng như không đủ sữa, không thể cho con bú đủ thì bạn nên đến cơ sở Dinh dưỡng - Nhi khoa để được bác sĩ tư vấn và chị định sữa bổ sung thích hợp.

2. Nếu con bạn đã đến tuổi ăn dặm thì lưu ý một số điểm sau:

- Đa dạng hóa thực phẩm, sắc màu bữa ăn và chú ý mùi vị thức ăn phù hợp với khẩu vị của bé chứ không phải của bạn.

- Không nên cho trẻ ăn kéo dài quá 30 phút.

- Tuyệt đối không được ép trẻ ăn khi trẻ không còn muốn ăn nữa.

- Tuyệt đối không được đe dọa, quát mắng hay thậm chí đánh đập để ép trẻ ăn.

- Không thỏa hiệp với trẻ khi cho ăn.

- Tạo cơ hội cho trẻ chọn lựa thực phẩm, món ăn, phụ giúp chuẩn bị bữa ăn bằng các hành vi bảo đảm an toàn cho trẻ. 

- Khuyến khích – động viên tích cực cho trẻ.

- Cuối cùng hãy là một tấm gương thật tốt trong bữa ăn để trẻ noi theo.  

Bác sĩ Vũ Linh tham gia tư vấn "Giúp trẻ thoát nhanh suy dinh dưỡng thấp còi"

* Hieu - Email: Tranhieu29091986@gmail.com: Chào bác sĩ. Con tôi 21 tháng tuổi, nặng 9.5kg, cao 80cm. Con tôi không chịu uống sữa công thức. Giờ tôi ngưng cho con tôi uống sữa công thức và thay bằng sữa tươi được không? Thành phần dinh dưỡng và bổ trợ trí não có trong sữa tươi là bao nhiêu phần trăm? Uống sữa tươi trẻ có tăng cân phát triển nhiều không bác sĩ?

- BS Vũ Linh: Chào bạn, dù con bạn là bé trai hay gái thì chiều cao và cân nặng của bé vẫn đang nằm trong giới hạn bình thường, nhưng lại trong vùng rất gần với các giá trị bất thường. Vậy nên bé có nguy cơ cao sẽ vào Suy dinh dưỡng cả về cân nặng lẫn chiều cao. Nếu tình trạng dinh dưỡng không được cải thiện hay một đợt bệnh vặt cũng đủ đẩy bé vào tình trạng suy dinh dưỡng. Thông tin bạn cung cấp về chế độ ăn chưa đủ để tư vấn cho bạn cần phải thay đổi, chỉnh sửa như thế nào? Tuy nhiên có thể cung cấp bạn vài thông tin sau:

- Sữa là một thực phẩm tuyệt vời mà tự nhiên ban tặng, với thành phần và tỷ trọng các dưỡng chất rất tốt cho sự tăng trưởng về thể chất và trí não đặc biệt ở trẻ nhỏ. Chưa có nghiên cứu so sánh hiệu quả về “bổ trợ trí não”giữa sữa tươi và sữa công thức. Nhưng tấtnhiên là sữa công thức được bổ sung thêm một số dưỡng chất quan trọng cho từng độ tuổi nên sẽ tương thích và tốt hơn sữa tươi. Vì lý do hợp lý đó, bạn có thể thay sữa công thức bằng sữa tươi bạn nhé, nhưng ở độ tuổi con bạn, ngoài các bữa ăn chính – phụ, bạn cần bổ sung cho bé khoảng 400 – 600 ml sữa mỗi ngày. Để giúp con bạn (bé có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi) bắt kịp đà tăng trưởng và tránh xa vùng nguyhiểm suy dinh dưỡng, Bạn có thể đến tư vấn tại các cơ sở Dinh dưỡng hay Nhi khoa, sau đó cân nhắc, chọn lựavàtập cho béuống thêmsửa công thức.Thị trường có nhiều loại sữa nhưng Dielac Grow Plus là một trong những lựa chọn hiệu quả.  Chúc bạn thành công, mến chào!

* Trần Tuyết - Email: trantuyet0511@gmail.com - 0976105737: Tôi tên Trần Thị Tuyết, tôi có câu hỏi về dinh dưỡng sức khỏe của bé nhờ chương trìnhtưvấn giúp như sau: Tôi có bé trai được khoảng 13 tháng. Cháu nhà tôi uống sữa mẹ hoàn toàn từ lúc sinh đến 12 tháng. Khoảng 1 tháng gần đây, do mẹ giảm sữa nhiều, không đủ cho cháu.Tôi đang tập cho cháu uống sữa công thức, nhưng cháu không chịu uống. Tôi thử cho sữa tươi không đường thì thấy cháu chấp nhận. Cho tôi hỏi" cháu 13 tháng uống sữa tươi không đường, mà không uống sữa công thức hay sữa mẹ có ảnh hưởng gì đến sức khỏe (như thiếu dinh dưỡng, sự phát triển) không? Nếu có thể nhờ chương trình sức khỏe vui lòng gửi mail câu trả lời giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn.

- BS Vũ Linh: Chào bạn, thông tin bạn cung cấp về chế độ ăn dặm, uống sữachưa đủ để tư vấn cho bạn cần phải thay đổi, chỉnh sửa như thế nào! Tuy nhiên có thể cung cấp bạn vài thông tin sau:

- Sữa mẹ là thứ căn tốt nhất mà không loại sữa nào có thể so sánh! Tuy nhiên, theothờigian, sữa mẹ không đủ đáp ứng cho nhu cầu trẻ. Ăn dặm và bú dặm là việc phải làm cho trẻ bạn nhé. Sữa là một thực phẩm tuyệt vời mà tự nhiên ban tặng, với thành phần và tỷ trọng các dưỡng chất rất tốt cho sự tăng trưởng về thể chất và trí não đặc biệt ở trẻ nhỏ. Chưa có nghiên cứu so sánh hiệu quả giữa sữa tươi và sữa công thức. Nhưng tất nhiên là sữa công thức được bổ sung thêm một số dưỡng chất quan trọng cho từng độ tuổi nên sẽ tương thích và tốt hơn sữa tươi. Vì lý do hợp lý đó, bạn có thể thay sữa công thức bằng sữa tươi bạnnhé, nhưng ở độ tuổi con bạn, ngoài các bữa ăn chính – phụ, bạn cầnbổ sung cho bé khoảng 400 – 600 ml sữa mỗingày tùy theo nhu cầuvà khả năng của bé.Bên cạnh đó, để giúp bé phát triển tốt, bạn có thể đến tư vấn tại các cơ sở Dinh dưỡng hay Nhi khoa, sau đó cân nhắc, chọn lựa và tập cho bé uống thêm sữa công thức. Thị trường có nhiều loại sữa, Dielac Grow Plus là một trong những lựa chọn hiệu quả.

* Ngô Thị Kim Ngân- nganngo@gmail.com - 01632224465: Bác sĩ cho hỏi bé nhà cháu lúc sinh được 3kg nhưng 1 tháng 20 ngày bé được 5kg và đến nay được 2 tháng rồi bé vẫn không tăng cân và vẫn ở mức 5kg như vậy có được không? Mong tư vấn giúp loại sữa nào giúp bé tăng cân nhanh?

- BS Vũ Linh: Chào bạn, cân nặng của bé nhà bạn đang trong giới hạn tốt bạn nhé! Bạn đừng quá lo lắng! Xin mách cho bạn một mẹo vặt về cách nhận biết cân nặng bình thường như sau: Trẻ đạt gấp đôi cân nặng lúc sinh ở 5 - 6 tháng tuổi, gấp 3 cân nặng lúc sinh ở 1 tuổi. Ở độ tuổi bé nhà bạn thì bú sữa mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu đời là tuyệt nhất cho bé bạn nhé! Bạn cần bổ sung khẩu phần hợp lý cho bản thân để có nhiều sữa cho bé là tốt nhất. Chúc bạn thành công, mến chào!

* Ngọc Xuân - xuanngoc123@...: Bé chỉ thích uống sữa tươi, ăn phô mai, sữa chua nhưng không thích uống sữa công thức. Bé nay được gần 2 tuổi. Xin hỏi có phải sữa công thức nhiều hàm lượng dinh dưỡng hơn không? Vì bé uống sữa tươi không thấy bé tăng cân? Nhà có ép nhưng bé uống chưa tới 100ml sữa công thức/ngày.

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn. Điều tất nhiên là sữa tươi có hàm lượng dinh dưỡng không tốt bằng sữa công thức vì sữa công thức được nghiên cứu để bổ sung các dưỡng chất với thành phần và hàm lượng tối ưu.  

* Mai Anh - anhbanmai1211@gmail.com: Bé trai được 30 tháng, nhưng có 11,5kg, cao 90cm. Bé ăn nhiều (1 ngày 3 bữa, 2 bữa cơm, 1 bữa cháo hoặc bún, phở), uống sữa 600-800ml/ngày). Bé đi vệ sinh mỗi ngày 1 – 2 lần, không bị táo bón. Nhưng bé không lên cân 5 tháng nay. Xin nhờ bác sĩ tư vấn bé có bị suy dinh dưỡng không? Làm sao để bé lên cân?

- Bác sĩ Vũ Linh: Bé nhà bạn có chiều cao và cân nặng nằm trong giới hạn bình thường bạn nhé. Đừng quá lo lắng về việc chậm tăng cân của trẻ bởi vì đây là giai đoạn trẻ hiếu động khám phá thế giới bên ngoài nên cũng tốn khá nhiều năng lượng. Vấn đề dinh dưỡng và tiêu hóa của bé cũng tốt. Nếu muốn tăng cân và chiều cao thì Dielac Grow là một giải pháp hiệu quả.

* Ái Phương - phuongtran79@gmail.com: Con gái nhỏ tôi được 8 tháng tuổi, nặng 6,5kg. Cháu rất lười ăn, bú mẹ cũng rất ít. Mỗi ngày chỉ ăn 3 bát bột mặn (3 bát nhỏ, chừng nửa bát ăn cơm và tổng cả bú mẹ và uống sữa ngoài khoảng 200ml sữa). Cháu ngủ cũng không được sâu giấc, đêm ngủ hay giật mình, thức dậy giữa đêm rồi mới ngủ lại.

- Bác sĩ Vũ Linh: Bé nhà bạn đang có nguy cơ cao bị SDD thể nhẹ cân. Với những thông tin bạn cung cấp về khẩu phần ăn và giấc ngủ thì bạn nên đưa trẻ đến cơ sở dinh dưỡng nhi khoa để được khám tư vấn và can thiệp kịp thời. 

Ảnh minh họa: internet

* Hưng Vinh - vinhhungnguyen2005@gmail.com: Bé trai 23 tháng, nặng 10,2kg. Lúc sinh bé nặng 3,4kg, dài 49,5cm. Hồi nhỏ bé rất bụ bẫm. Nhưng từ khi bé được 18 tháng tăng ký chậm. Bé rất thích uống sữa. Ngày bé uống 900ml sữa, ăn 1 hũ sữa chua cho em bé, ăn cháo 3 cữ. Nhưng sao bé tăng cân rất chậm. 2 tháng tăng 100gr. Hơn nữa, tôi biết là không đúng nhưng không thể khác được. Đến giờ ăn, bé phải xem clip trên youtube thì ngồi yên và ăn 10 phút là hết chén cháo. Nếu bắt bé ngồi yên nhìn vào chén cháo thì bé nhất định không ăn, phải đè đút, rồi đuổi bắt bé. Bữa ăn hết sức vất vả. Tôi phải làm sao thưa bác sĩ?

- Bác sĩ Vũ Linh: Bé nhà bạn đang có nguy cơ cao sẽ bị SDD thể nhẹ cân. Bạn cần đưa cháu đến cơ sở dinh dưỡng - nhi khoa để được khám, tư vấn và can thiệp kịp thời. Vấn đề biếng ăn của trẻ tôi đã trình bày ở phần trên bạn hãy kiên nhẫn và cố gắng cải thiện cách cho bé ăn tốt hơn bạn nhé!

Ảnh minh họa: internet

* Anh Quan - goidep08@gmail.com: Con trai em được 3 tuổi, cháu ăn tốt, ngủ tốt nhưng mới được 12kg và 86cm. Vậy bác sỹ cho hỏi tôi phải làm thế nào để cháu phát triển tốt nhất? Bé cũng không thích uống sữa? Phải làm sao để cải thiện tình hình thưa bác sĩ?

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn! Bé con bạn đang trong tình trạng suy dinh dưỡng thể thấp còi mức độ nặng và suy dinh dưỡng thể nhẹ cân mức độ vừa. Dinh dưỡng hợp lý cần phải cung cấp đủ và đúng dưỡng chất cho trẻ. Đủ về lượng, thành phần các nhóm thực phẩm thiết yếu đúng về phân bố các bữa ăn, cách cho ăn mỗi bữa. Trường hợp của bạn nên đưa bé đến cơ sở dinh dưỡng - nhi khoa để được khám, tư vấn và can thiệp kịp thời. Việc bé không thích uống sữa, bạn nên kiên nhẫn cho trẻ trải nghiệm. Thị trường có nhiều loại sữa giúp trẻ ngon miệng. Tuy nhiên, Dielac grow plus là một giải pháp hiệu quả trong việc cải thiện cân nặng, chiều cao và cả sự ngon miệng cho trẻ.

* Hoàng Thị Thảo - htthao_sg@gmail.com: Bé nhà tôi vừa tròn 1 tuổi. nặng 8,5kg và cao 68cm. Từ khi tập ăn dặm cháu đã rất lười ăn, khi đó 3 tháng cháu không tăng cân chút nào, tôi rất lo lắng và đã ép cháu ăn. Cháu cứ khóc mới nuốt. Đến bây giờ cháu ăn nhưng cứ ợ lên rồi mới nuốt (như sắp nôn). Xin nhờ bác sĩ tư vấn làm sao để bé ăn ngon miệng hơn?

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn! Dù bé nhà bạn là bé trai hay gái thì cũng nằm trong giới hạn nguy cơ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi. Nếu bé đang bú mẹ thì tiếp tục cho bú mẹ càng lâu càng tốt. Việc ăn dặm cho bé là một câu chuyện dài, phức tạp. Bạn nên lưu ý vài điều sau: Đa dạng thực phẩm, món ăn và mùi vị, đáp ứng nhu cầu khẩu vị của trẻ. Nên nhớ là của trẻ chứ không phải của bạn; Tuyệt đối không ép bé ăn khi bé không còn muốn ăn nữa, không đe dọa, la mắng hay đánh đập để ép trẻ ăn; Không thỏa hiệp trong khi ăn với trẻ; Luôn khuyến khích động viên trẻ bằng ánh mắt, nụ cười thân thiện trong mỗi bữa ăn; Không được kéo dài bữa ăn quá 30 phút.

Ảnh minh họa: internet

* Ngân - ntngan85@yahoo.com: Bé trai hơn 4 tuổi, nặng 15kg. Cả năm nay bé chỉ lên chừng 300gr. Bé ăn được, thích ăn cơm với trứng và uống sữa tươi nhưng bé quá ốm. Làm cách nào để tăng cân cho bé? Ngày bé uống 3 – 4 hộp sữa tươi 180ml nhưng không cải thiện gì. Nên cho bé uống sữa nào thì được? Bé không thích ăn thịt, chỉ ăn cơm với cá và trứng. Việc cho bé ăn cơm với trứng nhiều quá có gì không tốt không? Nếu không, bữa cơm nào có thịt bé ăn một tiếng chỉ hết nửa chén. Còn có trứng bé hào hứng ăn và 15 phút là ăn xong 1 chén cơm.

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn, bé trai hơn bốn tuổi, nhưng không biết là dưới 5 tuổi hay hơn? Dù con bạn gần 5 tuổi đi nữa thì cân nặng này cũng nằm trong giới hạn bình thường bạn nhé. Tăng cân chậm trong giai đoạn này cũng không có gì nghiêm trọng miễn sao vẫn nằm trong giới hạn bình thường là ổn. Vì đây là giai đoạn trẻ hiếu động, tăng cường các hoạt động thể lực, phát triển trí não, khám phá thế giới xung quanh, nên cũng tiêu tốn khá nhiều năng lượng.

Việc biếng ăn của bé lại là một câu chuyện dài như đã trình bày bên trên, mong bạn cố gắng kiên nhẫn nhé. Trứng và sữa là những thực phẩm tuyệt vời mà tự nhiên ban tặng. Việc bổ sung tăng cường sữa trong giai đoạn này là rất cần thiết cho trẻ. Hiện thị trường có rất nhiều loại sữa, tuy nhiên Dielac Grow Plus là một lựa chọn hiệu quả vì trong thành phần chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu quan trọng cho sự tăng trưởng cân nặng - chiều cao và dễ hấp thu.

* Bình Minh - binhminhsom78@gmail.com: Bé trai 3 tuổi nặng 12kg, cao 84cm. Cháu rất lười ăn, khi ăn lười nhai. Chỉ có ăn cháo, ăn cơm với thức ăn mềm thì cháu chịu ăn. Còn lại cháu đều nuốt trọng, không nhai, vừa ăn vừa uống nước canh để lùa thức ăn nuốt. Và tôi muốn hỏi thêm bé ốm vậy, có thể cho bé uống sữa công thức được không? Sữa nào thì phù hợp? Xin cảm ơn bác sĩ.

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn, bé trai 3 tuổi nặng 12kg cao 84cm. Bé đang có nguy cơ cao SDD thể nhẹ cân và đã trong tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi mức độ nặng. Bạn nên đưa cháu đến cơ sở y tế dinh dưỡng – nhi khoa để được khám tư vấn và can thiệp kịp thời. Việc bổ sung sữa cho bé trong giai đoạn này là rất cần thiết. Trên thị trường có rất nhiều loại sữa, Dielac Grow là một giải pháp hiệu quả giúp trẻ thoát nhanh khỏi tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi. 

Bác sĩ Vũ Linh tham gia tư vấn

* Hoa Nguyễn - nguyenhoatigon@gmail.com: Con em là con gái, hiện 31 tháng tuổi, được 11kg. Bé cũng ăn uống bình thường như thịt cá, củ, quả, thích ăn vặt. Bé uống sữa 1 ngày 500ml. Vậy có ít quá không? Bé vậy có ốm không? Xin bác sĩ cho lời khuyên?

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn, cân nặng theo tuổi của con gái bạn vẫn đang nằm trong giới hạn bình thường, khẩu phần ăn hằng ngày cho bé bạn nên bổ sung thêm khoảng 200ml sữa và hạn chế tối đa việc anh vặt bạn nhé. 

* Gia đình nhỏ - nhonhoxinhxinh@gmail.com: Bé gái 16 tháng tuổi, cân nặng 12,4 kg. Mẹ đã tập cho bé ăn cháo nhưng bé không thích ăn, chỉ thích uống sữa. bé uống sữa nhiều, vui chơi bình thường. Có điều chỉ uống sữa như vậy mà không ăn cháo thì có tốt không?

- Bác sĩ Vũ Linh: Chào bạn, bé gái nhà bạn có cân nặng trong giới hạn bình thường. Ở tuổi này, hẳn trẻ đã có răng, bạn cố gắng tập cho trẻ ăn dặm để cho trẻ có thể cảm nhận mùi vị thức ăn, bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết cũng như không để răng của trẻ chỉ có giá trị thẩm mỹ.