Theo số liệu thống kê, trước đây 5 năm mới xuất hiện một trận mưa với vũ lượng khoảng 96mm trong 3 giờ, nhưng từ năm 2002 đến nay, TPHCM đã xuất hiện 45 trận mưa. Chỉ tính từ đầu năm 2017 đến nay đã xảy ra 8 trận mưa trên 100mm, trận mưa có vũ lượng lớn nhất là hơn 206mm ngày 12/10.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập được nêu ra trong chương trình Đối thoại cùng chính quyền Thành phố” chủ đề “Bàn giải pháp chống ngập ở TPHCM” do Hội đồng nhân dân Thành phố phối hợp với Đài Tiếng nói nhân dân TP.HCM (VOH) tổ chức sáng 4/11.
Địa hình TPHCM tương đối thấp ở mức +1,5m, trong khi đỉnh triều cao nhất hiện nay đã ở mức +1,7m. Trong thời gian qua, TP đã nâng cấp, cải tạo trên 500 km đê bao sung yếu; lắp đặt trên 1.000 van ngăn triều tại cửa xả, xây dựng 13 cống kiểm soát ngăn triều lớn, lắp đặt 26 trạm bơm.
Về quy hoạch hạ tầng thoát nước, theo ông Nguyễn Ngọc Minh Phú, Phó Trưởng Phòng cấp nước - Sở Giao thông vận tải TP, từ năm 1998 đến năm 2000, cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản Jica hỗ trợ nghiên cứu, lập quy hoạch tổng thể thoát nước TP đến năm 2020. Trong đó, phạm vi nghiên cứu quy hoạch gần 600 km2.
Ông Diệp Nguyên Thịnh – Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên thoát nước đô thị TP cũng nhìn nhận, thời gian gần đây, mưa lớn thường tập trung vào cuối mùa mưa và bước vào triều cường, lượng nước thấm trong đất đã đầy, no nước nên đất không còn thấm được nữa.
Đồng thời, các hồ chứa thượng nguồn như hồ Dầu Tiếng, hồ thủy điện trên hệ thống sông Đồng Nai xả lũ và đáy sông kênh rạch không thường xuyên duy tu nạo vét đã cạn dần, bờ sông kênh rạch ngày càng bị lấn chiếm thu hẹp dòng chảy. Vì vậy, mực nước sông Sài Gòn tại trạm Phú An liên tục tăng, tăng nhanh hơn cả mực nước biển dâng tại Vũng Tàu dẫn đến ngập.
Về thoát nước, ông Diệp Nguyên Thịnh, cho biết: “Vừa rồi công ty cũng cho lắp đặt các hố ga, ngăn mùi, tức là mùi hôi từ hệ thống thoát nước, tăng cường miệng thu thoát nước. Năm 2017 đã ứng dụng trên 3 tuyến đường; Vĩnh Khánh quận 4, Trương Định quận 1, 3, Lê Đức Thọ, Gò Vấp. Ngoài ra ứng dụng bết được khu vực ngập trên điện thoại thông minh.”
Đã có một số điểm ngập nặng được cải thiện như: Xã Bình Mỹ huyện Củ Chi; xã Nhị Bình huyện Hóc Môn; phường Thạnh Xuân, Thạnh Lộc, An Phú Đông quận 12, phường Hiệp Bình Chánh, Hiệp Bình Phước quận Thủ Đức; khu vực Tân Định quận 1, Vòng xoay Cây Gõ quận 6; Mễ Cốc quận 8 và khu vực Thanh Đa phường 21, 22, 25 quận Bình Thạnh.
Hiện TPHCM cũng đang triển khai hai nhóm giải pháp để chống ngập, ngăn triều. Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng Quản lý hệ thống thoát nước - Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập TP cho biết, đối với khu vực đỉnh triều cao, thấp, TP cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới hệ thống thoát nước, hồ điều tiết kết hợp trạm bơm như khu vực Thanh Đa, Mễ Cốc đã thực hiện hoặc chỉ cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước kết hợp trạm bơm như khu vực quận 6 kết hợp ba trạm bơm Phú Lâm, Cầu Mé và Đầm Sen.
”TP đã khởi công dự án Giải quyết ngập do triều cho khu vực TPHCM có xét đến biến đổi khí hậu, giai đoạn 1. Dự kiến hoàn thành ngày 30/4/2018. Sau khi dự án hoàn thành sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng ngập do triều lưu vực 550 k2, trong đó, có các khu vực bị ngập nặng do triều hiện nay như Huỳnh Tấn Phát, Lê Văn Lương, Trần Xuân Soạn...”
Về đầu tư xây dựng hồ điều tiết, theo ông Đỗ Tấn Long, đây là giải pháp hỗ trợ thoát nước cho hệ thống thoát nước hiện hữu khi biến đổi khí hậu diễn ra mạnh mẽ.
Tại chương trình đối thoại đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của thính giả gọi về phản ánh, hiến kế, bà Trương Thị Sỹ, ở đường 52, khu phố 8, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức nói: “Đường tôi ở nhỏ lắm, nhưng nước ngập 2 ngày mới rút, đi làm phải mang ủng, tôi nâng nền 2 lần, nhưng do ảnh hưởng triều năm nay lại bị ngập tiếp. Nghe chương trình tôi mừng quá, phản ánh thử có đỡ hơn không?”
Trả lời thính giả, ông Đỗ Tấn Long cho hay, trung tâm thực hiện dự án lớn của TP xây dựng tuyến đê bao dọc bờ tả sông Sài Gòn, tuy nhiên, năm 2011 khởi công bị vướng giải phóng mặt bằng, đến nay vẫn chưa hoàn thành được. Để khắc phục, vừa qua trung tâm thực hiện lại các dự án mới, những khu vực nào chưa thể đắp bao được sẽ thực hiện lại, trong đó có khu vực của bà Trương Thị Sỹ nêu. Đầu năm 2018 sẽ xong giai đoạn chuẩn bị.
Ông Nguyễn Tấn Tuyến, Phó Trưởng ban Ban Đô Thị HĐND TP, yêu cầu: “Để giải quyết tình trạng ngập căn cơ, ngoài công tác quản lý, không để lấn chiếm san lấp kênh rạch trên địa bàn, TP.HCM rất cần có nguồn vốn xã hội hóa để xây dựng hệ thống thoát nước và khẩn trương khơi thông hệ thống mương rạch thoát nước để tăng lưu lượng dòng chảy, tăng dung tích chứa nước tại các kênh rạch. Hiện TPHCM đang rất nỗ lực để giải quyết tình trạng ngập, tuy nhiên, do các công trình đều đang trong giai đoạn thí điểm hoặc chưa hoàn thành, vì vậy, rất mong quý thính giả cô bác cử tri thành phố chia sẻ”.
Từ đây đến năm 2020, TPHCM sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng ngập nước tại lưu vực trung tâm Thành phố và một phần của 5 lưu vực ngoại vi: Bắc, Tây, Nam, một phần Đông Bắc, Đông Nam rộng 550km2 với khoảng 6,5 triệu dân; đồng thời cải thiện môi trường nước, tăng không gian trữ nước và tạo cảnh quan đô thị, góp phần cải thiện đời sống dân sinh, bảo vệ môi trường Thành phố. Đồng thời, giải quyết triệt để tình trạng ngập nước do mưa; giải quyết cơ bản tình trạng ngập nước do lũ và triều, có xét đến hiện tượng mực nước biển dâng cao trong tương lai trên phạm vi toàn Thành phố.
