Đây là một chính sách rất nhân văn giúp cho những tù nhân cải tạo tốt có điều kiện quay về sớm tại cộng đồng. Việc thi hành án tại nơi cư trú cũng là điều kiện tốt nhất để phạm nhân có cơ hội làm lại cuộc đời, tuy nhiên, khi về cộng đồng mà phạm nhân vi phạm những điều theo quy định sẽ bộc quay trở lại tiếp tục thi hành án phạt tại trại giam.
Trước khi thực hiện một chế định rất mới này, Phóng viên Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM đã phỏng vấn Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng - Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp - Bộ Công an.
* VOH: Tha tù trước thời hạn có điều kiện được đánh giá là chủ trương hết sức nhân văn, một chế định rất mới. Như vậy điểm mới đó là gì?
- Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng: Tha tù trước thời hạn có điều kiện là chế định rất mới trong công tác thi hành án hình sự của Nhà nước Việt Nam. Đây là một chính sách hết sức nhân đạo của Đảng, Nhà nước, của dân tộc chúng ta.
Các cụ ngày xưa có câu: “Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh kẻ chạy lại”. Những người đã thi hành án phạt tù, chấp hành tốt các nội quy quy định trại giam, và khi thấy rằng người ta không còn mối đe dọa với xã hội nữa thì đưa họ ra thi hành tại nơi cư trú để vừa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và đây cũng là điều kiện tốt nhất để người ta được gần gũi với xã hội, với gia đình để người ta tự làm lại cuộc đời.
Đây cũng là điều kiện rất tốt để giảm gánh nặng tài chính Nhà nước người dân phải nộp thuế, khi ra tù thì Nhà nước không phải nuôi họ nữa họ phải tự làm để sống, họ phải tự cải tạo trở thành người tốt và họ phải chấp hành nghiêm minh quy định phạt mất quyền công dân mà thời kỳ trước họ đã gây ra.
* VOH: Nhiều người cũng còn nhầm lẫn cho rằng tha tù trước thời hạn có điều kiện hơi gần giống như tù treo. Nhân đây ông giải thích rõ hơn về sự khác biệt này?
- Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng: Tha tù trước thời hạn có điều kiện khác với tù treo. Tòa tuyên tù treo tức là anh chỉ thực hiện trách nhiệm một số việc thôi. Còn ở đây là sự thay đổi biện pháp từ phạt tù sang thi hành án tại cộng đồng, quy định nghĩa vụ khác với việc kia, nếu anh thực hiện không đúng nghĩa vụ cũng như quy định tại cộng đồng thì đưa trở lại tù giam, trong khi tù treo thì nếu vi phạm cũng không thể thực hiện đưa vào tù giam được.
* VOH: Vai trò của công an địa phương cũng như chính quyền địa phương như thế nào để hoạt động này được thực hiện được một cách có hiệu quả, đúng theo tinh thần nhân văn và cho phạm nhân có điều kiện hòa nhập cộng đồng?
- Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng: Điều này hết sức quan trọng, cả công an địa phương lẫn chính quyền địa phương, cụ thể quy định rõ hằng quý phải có báo cáo, đi đâu khỏi địa phương phải xin phép. Khi chính quyền địa phương có việc gọi phải lên ngay, nếu vi phạm 2 lần thì có thể Tòa quyết định đưa trở lại vào cơ sở giam giữ
* VOH: Sau khi phạm nhân quay về cộng đồng làm sao họ phải có công ăn việc làm ổn định. Điều này theo ông cần sự chung tay giúp sức của cộng đồng như thế nào?
- Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng: Rõ ràng điều đầu tiên để cho họ thực hiện nghiêm thì bà con lối xóm phải quan tâm đến họ. Khó khăn nhất ở các thành phố, thị xã, nếu chính quyền địa phương, bà con lối xóm, các doanh nghiệp thu nạp họ vào là tốt nhất để họ lấy lao động cải tạo, lấy lao động làm vui và lấy lao động tạo thu nhập
* VOH: Dự kiến thời gian áp dụng tha tù trước thời hạn có điều kiện là khi nào, thưa ông?
- Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng: Chúng tôi dự kiến trung tuần tháng 6 chúng tôi sẽ tổ chức đợt tha tù trước thời hạn đầu tiên và việc này chúng tôi đã làm rất kỹ lưỡng về trình tự thủ tục, lẫn công việc giao công an địa phương và chính quyền địa phương để làm tốt công tác này theo quy định pháp luật.
*VOH: Xin cám ơn ông!
