Cùng khám phá phong tục và những điều kiêng kị ngày Tết

ស្វែងយល់ពីទំនៀមទម្លាប់ និង តំណមនានានៅថ្ងៃអំណរឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិ

ទំនៀមទំលាប់ថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី

១. ការបើកសំណាងដីនៅថ្ងៃទី ១ នៃឆ្នាំថ្មី៖ នេះជាប្រពៃណីមួយ ដែលមានតាំងពីយូរមកហើយនៅប្រទេសវៀតណាម, មកពីប្រជាជនវៀតណាមចាត់ទុកថ្ងៃដំបូងជា “ថ្ងៃបើកសម្ពោធ” នៃឆ្នាំថ្មីមួយ។ ដូច្នេះហើយ ផ្ញៀវដែលមកលេងផ្ទះដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី គឺសំខាន់ណាស់។ ហេតុដូច្នេះ ឲ្យតែដល់រយៈពេលជិតណាច់ឆ្នាំ អ្នកទាំងអស់គ្នា​បានខំស្វែងរកអ្នកដែលមានអាយុសមនឹងខ្លួន មានចរិតរីករាយ មានចិត្តល្អ និងជោគជ័យក្នុងជីវិត សម្រាប់មកបើកសំណាងដី សូមឲ្យឆ្នាំថ្មីទទួលបានផលល្អដូចព្រលឹងរបស់អ្នកមកបើកសំណាងដីអីចឹង។

២- ការចាកចេញ និងបេះត្រួយសំណាង៖ ការចាកចេញ គឺជាការចេញពីផ្ទះដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី ដែលច្រើនតែបានអនុវត្តនៅថ្ងៃល្អដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី សម្រាប់ស្វែងរកលាភសំណាងល្អ ដល់ខ្លួនអ្នកនិងក្រុមគ្រួសារ។ បើសិនចេញដំណើរឆ្ពស់ទៅវត្ត ឬព្រះវិហារ គឺបន្ទាប់ពីគោរពបូជាហើយ ប្រជាជននៅមានទំនៀមទម្លាប់មួយ គឺ បេះមែកឈើមួយ យកមកផ្ទះ រួចដោតតុសេនដូនតាលើ ដើម្បីទទួលបានលាភសំណាង។ នោះជាទម្លាប់នៃបេះត្រួសំណាង ដោយបំណងថា សូមលាភសំណាងមួយចំនួនពីព្រះពុទ្ធ ពីទេវតា ដែលបានប្រទានដល់ឆ្នាំថ្មី ។ ក៏ប៉ុន្តែ ដើម្បីការពារបរិស្ថាន និងរក្សាភាពស្រស់ស្អាតរបស់រុក្ខជាតិ ក្នុងឆ្នាំថ្មីនោះ ពេលនេះ ទំនៀមទម្លាប់នេះ មិនត្រូវបានអបអរទេ។

 

៣. ជូនពរឆ្នាំថ្មី និងអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខ៖ ក្នុងរយៈពេល ៣ ថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី គឺទំនៀមទម្លាប់យើងច្រើនតែឃើញបំផុតគឺ ទៅលេងមិត្តភ័ក្ត្រ, សាច់ញាតិ, ជូនពរឆ្នាំថ្មីនូវពាក្យជូនពរល្អៗ នឹងជួយឲ្យមនោសញ្ចេតនាកាន់តែជិតស្និទ្ធជាង លុបបំបាត់ចោល រាល់បញ្ហាមិនល្អនៃឆ្នាំចាស់ រីករាយស្វាគមន៍ឆ្នាំថ្មី។ ហើយ ៣ ថ្ងៃអំណរឆ្នាំថ្មី ក៏ខុសគ្នាអំពីការទៅជូនពរឆ្នាំថ្មី៖

4. ចែកអាំងប៉ាវជូនពរជ័យ : ការចែកអាំងប៉ាវនេះនឹងនាំសិរីសួស្តី ភាពមានបានត្រជាក់ត្រជុំដល់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារប្រាកដណាស់ ព្រោះអ្នកដែលចែកអាំងប៉ាវតែងប្រាថ្នាចង់បានពរជ័យពីមនុស្សដែលខ្លួនឱ្យអាំងប៉ាវដើម្បីខ្លួនសុខសប្បាយ រកស៊ីមានបានពេញមួយឆ្នាំ។

ចំណែកឯអ្នកដែលទទួលបានអាំងប៉ាវនៅពេលចូលឆ្នាំថ្មីម្តងៗវិញ គឺតែងតែសប្បាយរីករាយក្នុងចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះបានទទួលអាំងប៉ាវជាទីគាប់ចិត្ត ទោះបីជាទឹកប្រាក់តិច ឬច្រើនក្តី ពីបងប្អូន និងចៅហ្វាយនាយរបស់ខ្លួនជាដើម។

៥- បើកសៀវភៅសរសេរដើមឆ្នាំ៖ កាលពីដើម នៅនិទាឃរដូវ អ្ន​កកដែលមានសិទ្ធិអំណាច បោះត្រាដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី, ហើយកូនសិស្ស បានសេរដំបូងក្នុងឆ្នាំថ្មីដោយតែងសេចក្តីមួយឃ្លាខ្លី។ រីឯកសិករវិញ ក៏បានភ្ជួរស្រែដំបូងក្នុងឆ្នាំថ្មី,  ហើយអាជីវក្រ ក៏បើកលក់ទំនិញដំបូងក្នុងឆ្នាំថ្មីផងដែរ ។

តំណមនានាក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី៖

- តំណមបោសសំអាត៖ រឿងបុរាណចិនមួយបាននិយាយថា ប្រសិនបើបោសផ្ទះ និងប្រមូលសំរាមនៃថ្ងៃដើមឆ្នាំថ្មីនោះ ទេវតាលុយកាកនឹងទៅបាត់ ហើយឆ្នាំនោះគ្រួសានឹងក្រីក្រ។ ដូច្នេះហើយ ប្រសិនជាចង់បោសសម្អាតផ្ទះនោះ ឪពុកម្តាយតែងតែប្រាប់កូនៗ ត្រូវបោសសម្អាតផ្ទះឲ្យស្អាតមុនចូលឆ្នាំថ្មី។

- តំណមមិនឲ្យទឹ ឲ្យភ្លើងថ្ងៃដើមឆ្នាំថ្មី៖ ប្រជាជនវៀតណាមបានគិតថា ភ្លើងមានពណ៌ក្រហម - មានន័យថាជាលាភសំណាង, ប្រសិនជាឱ្យអ្នកដទៃនូវអ្វីក្រហមៗ ថ្ងៃដំបូងនៃឆ្នាំថ្មីនោះ គឺពេញមួយឆ្នាំនឹងជួបរឿងមិនល្អលជាច្រើន។ ចំពោះទឹកវិញ បានប្រៀបដូចជាប្រភពនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ("លុយហូរចូលដូចទឹក") បើឲ្យទឹកមានន័យថា បាត់បង់លាភអស់។

-តំណមមិនធ្វើឲ្យបែកចាន និងកំសៀវ មកពីនឹងជាហេតុនៃបែកបាក់។ តំណមឈ្លោះប្រកែកគ្នា, ជេរប្រទេចគ្នា, ដើម្បីជៀសវាងរឿងដែលមិនសប្បាយអាចកើតឡើងក្នុងគ្រួសារ។ អ្នកខ្លះ នៅបានតំណមមមិនយំសោក ឬ និយាយពាក្យអកុសក្នុងថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី។ អាចនៅថ្ងៃធម្មតា អ្នកបាននិយាយពាក្យលេងសើចថា  "អ៊ូយស្លាប់ហើយ!" ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី សូមកុំនិយាយឲ្យសោះ។

-តំណមមិនខ្ចីលុយ, មិនទាលុយ, មិនសងលុយនៅប៉ុន្មានថ្ងៃដើមឆ្នាំថ្មី មកពីអាចធ្វើឱ្យធ្លាក់ក្នុងភាពក្រីក្រពេញមួយឆ្នាំ និងគ្មានលាភសំណាង។

- តំណមទទៅជូនពរឆ្នាំថ្មីនៅពេលព្រឹកទីមួយនៃឆ្នាំថ្មី ប្រសិនមិនបានម្ចាស់ផ្ទះអញ្ជើញ។ តាមទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិវៀតណាម អ្នកដែលបើកសំណាងដីនៅថ្ងៃដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី គឺជាអ្នកដែលសំរេចនៃនានាំលាភសំណាង ឬ អាក្រក់ដល់ក្រុមគ្រួសារពេញមួយឆ្នាំ។ ដូច្នេះហើយ គេច្រើនតែតំណងទៅជូនពរឆ្នាំថ្មីនៅព្រឹកថ្ងៃទី ១នៃឆ្នាមថ្មី បើមិនបានអញ្ជើញ ព្រោះខ្លាចនាំរឿងអាក្រក់មកឲ្យម្ចាស់ផ្ទះក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ។

- តំណមស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ពណ៌សនិងខ្មៅ៖ តាមជំនឿរបស់មនុស្សចាស់ ពណ៌សនិងពណ៌ខ្មៅ គឺជាពណ៌នៃពិធីបុណ្យសព និងមរណភាពដូច្នេះក្នុងថ្ងៃដំបូងនៃឆ្នាំថ្មី អ្នកត្រូវស្លៀកសំលៀកបំពាក់ដែលមានពណ៌ស្រស់ឆើតនិងទាក់ទាញ និងបង្កើតចេញនូវភាពរីករាយដើម្បីស្វាគមន៍ឆ្នាំថ្មី។