Dù hàng năm, số lượng các công trình vi phạm liên tục được kéo giảm (bình quân 46%) do địa phương nỗ lực tăng cường rà soát, thành lập Tổ kiểm tra để phát hiện xử lý, tuy nhiên thực tế vi phạm cũng vẫn còn nhiều, nhất là vi phạm trên đất nông nghiệp, đất thuộc khu vực được quy hoạch. Phóng viên Huỳnh Sang đã phỏng vấn ông Trần Phú Lữ, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh về các giải pháp trước mắt và lâu dài đối với tình trạng này, nhằm tránh phát sinh các điểm nóng về an ninh trật tự, góp phần ổn định nhu cầu nhà ở của người dân địa phương trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa đang diễn ra rất nhanh như hiện nay. 

Hàng chục căn nhà hai tầng kiên cố xây lụi trên đất nông nghiệp tại tổ 11, 12, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, TP.HCM. (Ảnh: PLO)

VOH: Thưa ông, cuối năm ngoái và đầu năm nay, Bình Chánh được xem là điểm nóng về vi phạm xây nhà không phép nhưng gần đây tình hình có chuyển biến gì mới hay không? 

Ông Trần Phú Lữ: Thời điểm Tết, tình trạng xây dựng không phép trên địa bàn, đặc biệt ở 2 xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B xảy ra như báo chí phản ánh. Số công trình xây dựng không phép này không được phát hiện và xử lý. Tuy nhiên qua công tác chỉ đạo của huyện, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, có thể nói tình hình đã có chuyển biến. Đặc biệt chúng tôi vận động người dân, số công trình mà người dân tự giác khắc phục cũng tăng lên. Kể cả số công trình vi phạm phải xử lý ngay từ đầu theo chỉ đạo chung của huyện cũng tăng dần qua các năm. Huyện cũng kịp thời kiểm tra, xử lý và đến nay đã hoàn tất công tác cưỡng chế xử lý số công trình mà báo chí phản ánh.

VOH: Vậy theo ông vì sao xây nhà không phép bùng nổ thời gian vừa qua? 

Ông Trần Phú Lữ: Hiện Bình chánh có 800 ngàn dân, trong đó 60% là người dân tạm trú và có thu nhập không cao, nhu cầu nhà ở giá rẻ lớn. Trong khi đất ở phù hợp quy hoạch dân cư hiện hữu hoặc theo quy định diện tích tối thiểu trên 80 mét vuông, đất ở trong các dự án có diện tích từ 100 mét vuông trở lên trong các khu dân cư xây dựng mới thường giá rất cao,không phù hợp với thu nhập của đại bộ phận người dân trên địa bàn. Đồng thời, số dự án nhà ở chậm triển khai theo quy hoạch phát triển trên địa bàn rất lớn- khoảng 140 dự án.  Đặc biệt, đối với các đồ án quy hoạch, chúng ta không có đủ nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ hạ tầng, dẫn đến nhu cầu của người dân đối với nhà ở thu nhập thấp lớn, trong khi mình không đủ đáp ứng nhu cầu. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến xây dựng không phép, sai phép, nhất là tại các xã có tốc độ đô thị hóa cao như xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Bình Hưng, Tân Kiên.

VOH: Như ông cũng đã cung cấp thông tin cũng có nguyên nhân của quy hoạch treo. Vậy có nguyên nhân về chính sách xây dựng, về quản lý đô thị hay không?

Ông Trần Phú Lữ: Thật ra, theo đồ án quy hoạch chung của huyện đến năm 2020, quy mô dân số Bình Chánh là 850 ngàn dân. Chúng ta có quy hoạch đủ diện tích đất ở để phục vụ nhu cầu với quy mô dân số như vậy. Tuy nhiên hiện nay, vấn đề lớn nhất là không đủ nguồn lực để tổ chức triển khai đầu tư dự án. Nghĩa là chúng ta phải kêu gọi đầu tư, rồi đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch, tạo lập quỹ nhà hợp pháp cho người dân. Như vậy mới đáp ứng đủ nhu cầu.

Thứ hai là do tốc độ đô thị hóa nhanh, đặc biệt 2 xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B giáp ranh quận Bình Tân- địa bàn cũng đã phát triển, người dân đến sinh sống và làm việc. Nhu cầu nhà ở tại đây có thật. Ở 2 xã này, số lượng dự án hoàn thành đưa vào sử dụng không nhiều. Đó là nguyên nhân dẫn đến việc người dân lựa chọn mua nhà ở không hợp pháp, xây dựng không phép, sai phép trên địa bàn.

VOH: Thưa ông, hiện trạng quỹ đất nông nghiệp huyện Bình Chánh như thế nào, đặt trong tương quan với quy hoạch quản lý đô thị?

Ông Trần Phú Lữ:Diện tích đất nông nghiệp hiện nay của huyện gần 17 ngàn ha, chiếm tỷ lệ 67% trên tổng diện tích đất. Hiện nay trong quy hoạch của mình, đối với đất ở đô thị, đất ở nông thôn, chúng ta dành khoảng 3.800 ha, chiếm 15%. Tuy nhiên có thực trạng là hiện nay đối với quy hoạch dân cư xây dựng mới, để thu hút các nhà đầu tư thực hiện các dự án đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, chúng ta chưa giải quyết cho người dân chuyển mục đích đất để tạo lập quỹ nhà. Chúng ta cũng chưa có giải pháp để thu hút, kêu gọi các nhà đầu tư, đặc biệt đối với những xã có nhu cầu nhà ở cao. Liên quan đến quy hoạch sử dụng đất, quỹ đất để người dân chuyển mục đích đất cũng chưa theo kịp nhu cầu nhà ở trên địa bàn. 

VOH: Vừa rồi lãnh đạo thành phố và kể cả huyện Bình Chánh đã chỉ đạo Công an vào cuộc. Vậy sau chỉ đạo này, có chuyển động gì mới và những trường hợp bị xử lý ra sao thưa ông?

Ông Trần Phú Lữ: Ở góc độ huyện đã xem xét áp dụng hình thức kỷ luật nghiêm với cán bộ công chức. Qua xử lý kỷ luật cũng có trường hợp bị buộc phải thôi việc. Chúng tôi cũng chỉ đạo công an huyện đangtiến hành các biện pháp nghiệp vụ để điều tra làm rõ có hay không dấu hiệu cán bộ công chức tiếp tay, bao che cho đầu nậu thực hiện xây dựng công trình sai phép trên đất nông nghiệp, cũng như tập trung làm rõ hành vi vi phạm của các chủ đầu nậu trong việc phân lô đất nông nghiệp trên địa bàn!

VOH: Như vậy giải pháp trước mắt và lâu dài của lãnh đạo huyện Bình Chánh đối với tình trạng xây nhà không phép như thế nào?

Ông Trần Phú Lữ: Để xử lý tình trạng phân lô bán nền, xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp, huyện sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó tập trung thực hiện công tác tuần tra, giám sát và phải phân rõ khu vực, tuyến đường tuần tra giám sát của cán bộ công chức để kịp thời phát hiện xử lý công trình vi phạm ngay từ đầu. Các lực lượng chức năng địa phương sẽ phối hợp chặt chẽ với Thanh tra địa bàn của Sở Xây dựng theo kế hoạch liên tịch.

Chúng tôi thực hiện xử phạt không chỉ ở lĩnh vực hành chánh trong sai phạm về đất đai, xây dựng, đặc biệt đối với hành vi tự chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng công trình nhà ở không phép mà còn kết hợp với xử lý hình sự

Chúng tôi cũng kiên quyết xem xét, kiểm điểm đối với cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.

Những bất cập liên quan đến quy hoạch xây dựng, sử dụng đất chúng tôi đang cho rà soát lại để mạnh dạn kiến nghị thành phố xem xét, điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu thực tiễn trên địa bàn, đặc biệt trong việc công khai chỉ tiêu kế hoạch sử dụng đất hàng năm để người dân có điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất, tạo lập quỹ nhà hợp pháp.

Chúng tôi cũng tập trung rà soát các dự án chậm triển khai trên địa bàn. Qua đợt rà soát này, quan điểm của huyện là mạnh dạn kiến nghị thu hồi đối với các dự án chậm triển khai mà các chủ đầu tư không có năng lực triển khai thực hiện. Sau khi thu hồi xong sẽ tập trung giải pháp kêu gọi xúc tiến đầu tư để lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực sớm đưa quy hoạch các dự án nhà ở thành hiện thực

Chúng tôi cũng kiến nghị thành phố xem xét đối với đất nằm trong khu dân cư xây dựng mới cho phép người dân chuyển mục đích đất để góp phần tạo lập thêm quỹ nhà đất hợp pháp, xem xét tính chất đặc thù của huyện cho rà soát, đánh giá, phân loại lại đô thị để kiến nghị mô hình quản lý phù hợp, qua đó cũng góp phần nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý trên địa bàn.

VOH: Xin cám ơn ông.