Về tình hình tổ chức triển khai và thực hiện Nghị quyết số 16 của Bộ Chính trị, 5 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đã quán triệt, nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, thách thức, tổ chức thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết số 16 của Bộ Chính trị đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của TP đối với cả nước. Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 16 của Bộ Chính trị, với tinh thần Thành phố vì cả nước, cả nước vì Thành phố, TPHCM rất cần có cơ chế và cần chuẩn bị tốt cho cơ chế này nhằm phát triển toàn diện và bền vững hơn. Phóng viên Minh Phước phỏng vấn ông Nguyễn Thành Tài, nguyên Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban nhân dân TPHCM.
VOH: Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về thành tựu phát triển nổi bật của TPHCM thời gian qua, nhất là giai đoạn 5 năm thực hiện Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị?
Ông Nguyễn Thành Tài: Sự phát triển của TPHCM có thể nói là liên tục, không bị đứt đoạn giai đoạn nào cả. Và khi có Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị về vai trò, phương hướng phát triển của TPHCM thì như là một sự tiếp sức thêm.
Theo tôi, một người có quá trình gắn bó với Thành phố, thì có thể thấy rằng 5 năm vừa qua TPHCM có phát triển, có tăng trưởng hơn về mặt kinh tế. Nói một cách khái quát thì “sức vóc” của Thành phố được tăng lên nhiều hơn. Tuy nhiên có thể nói nếu so với tiềm lực. So với nhu cầu phát triển thì chúng ta thấy có những mặt chưa hài lòng, đặc biệt là mặt chất lượng, bền vững của tăng trưởng TPHCM trong thời gian vừa qua.
Việc phát triển của TPHCM không hẳn đợi đến Nghị quyết 16 Bộ Chính trị mới có sự chuyển động. Thực tế thì Thành phố đã có quá trình phát triển tiếp nối với nhau, những thời gian đầu tạo ra tiền đề, cũng như bài học kinh nghiệm, huy động sức mạnh cho sự chuyển tiếp.
Tuy nhiên với sự chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị và Trung ương, trong đó có 3 lần Nghị quyết của Bộ Chính trị, đặc biệt Nghị quyết 16 như là một sự tiếp sức, tăng thêm điều kiện để TPHCM phát triển.
VOH: Theo ông đâu là những rào cản, thách thức nội tại lớn nhất mà TPHCM đang phải đối mặt?
Ông Nguyễn Thành Tài: Theo tôi có 3 điểm mất cân bằng và chính sự mất cân bằng này dẫn đến sự trục trặc trong quá trình quản lý, điều hành và phấn đấu cho mục tiêu phát triển TPHCM.
Thứ nhất, với tốc độ tăng trưởng về các mặt kinh tế - xã hội của TPHCM kể cả gia tăng dân số thì có thể nói nó chưa cân bằng, vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, khả năng xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, kỹ thuật và xã hội của TPHCM. Tôi xem đó như là một sự mất cân đối giữa yêu cầu tốc độ phát triển và cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội đáp ứng cho yêu cầu phát triển đó.
Cái mất cân bằng thứ hai là mục tiêu, mong muốn của Đảng bộ, nhân dân TPHCM là phát triển kinh tế nhanh nhưng bền vững, phải đảm bảo một sự phát triển về chất lượng, đảm bảo phù hợp môi trường và đảm bảo phát triển văn hóa tương ứng để phát triển cả những giá trị nhân văn. Thế thì hiện nay có thể nói rằng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững thì cũng mất cân đối, cho thấy chất lượng tăng trưởng kinh tế của TPHCM chưa đảm bảo yêu cầu, chưa thật đồng bộ.
Đặc biệt là về mặt quy hoạch phát triển đô thị thì có thể nói là đồng bộ trong quy hoạch, như phát triển kinh tế với cơ sở hạ tầng kỹ thuật, vấn đề giao thông, điện nước, nhà ở và nhiều vấn đề khác thì nói chung chúng ta chưa đồng bộ. Và xa hơn một chút thì có thể nói rằng tính liên kết của TPHCM với tư cách là một trong những hạt nhân của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam thì sự liên kết vùng vẫn chưa thấy rõ được chỗ này.
Cái mất cân bằng thứ ba cản trở TPHCM phát triển trong thực thi mục tiêu như chúng ta mong muốn đó là sự bất cập giữa vai trò, vị trí của TPHCM với cơ chế quản lý, điều hành hiện nay. Có thể nói nó chưa tương ứng, nói đúng hơn là không mở điều kiện cho Thành phố phát triển mà đang “bó lại”, đang cản trở trong phát huy vai trò trách nhiệm Đảng bộ TPHCM đối với nhiệm vụ phát triển Thành phố, với mục tiêu vì cả nước, cùng cả nước. Và nếu không giải quyết được thì có thể nói nó sẽ cản trở tiến trình phát triển TPHCM đi tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững.
VOH: Khi có cơ chế mới thì TP cần có tầm nhìn, định hướng như thế nào để phát triển đúng tầm, khai thác đúng mức tiềm năng của mình, thưa ông?
Ông Nguyễn Thành Tài: Tôi rất tâm đắc với ý kiến bạn đã hỏi! Tôi nghĩ rằng là TPHCM cũng phải hết sức chủ động chuẩn bị cho “bản thân”, “tư thế” của mình, có chuẩn bị tốt thì chúng ta mới có thể tiếp nhận được điều kiện, sự hỗ trợ tác động từ bên ngoài, xem như từ Trung ương.
Thì tôi nghĩ TPHCM phải chuẩn bị nhiều thứ, trong đó có vấn đề xây dựng bộ máy tương ứng cho nhiệm vụ yêu cầu đó. Nó phải tinh gọn, giỏi giang và nó phải tác động có hiệu quả, có nghĩa bộ máy đó không chỉ đủ sức định hướng mà còn dùng sức tập trung thực hiện cho bằng được mục tiêu trọng điểm đã đề ra một cách xuyên suốt, “đến nơi đến chốn” chứ không bỏ dở giữa chừng!
Muốn như vậy thì ngoài cơ chế xây dựng bộ máy như chúng ta mong muốn thì đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải chuyên nghiệp hơn về mặt quản lý hành chính, giỏi giang hơn về mặt chuyên môn kỹ thuật và phải làm tốt vai trò định hướng cũng như khả năng tổ chức thực hiện trên thực tế.
Cái thứ ba theo tôi là tổ chức bộ máy để mang tính chất quyết định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương đề ra. Không thể có một chủ trương đúng được thực hiện thành công bằng một bộ máy tổ chức quản lý yếu! Muốn phát triển nhanh và bền vững thì đòi hỏi công tác quy hoạch, chất lượng quy hoạch, quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch tốt.
Tốt mang ý nghĩa tổ chức khoa học, toàn diện, đồng bộ và kết hợp, phát huy sức mạnh chung. Nên vấn đề của TPHCM phát triển không phải phát triển tự do, phát triển theo kiểu tự phát triển mà phải đồng bộ, đúng định hướng. Mà muốn đồng bộ, định hướng thì không có cách nào khác hơn là yếu tố quy hoạch, khoa học đầy đủ, đúng đắn mang tính khả thi!
Tôi nghĩ đó là một trong những điều kiện để cho TPHCM phát huy vai trò bộ máy và bản thân nhiệm vụ quy hoạch của mình là nguồn nhân lực và ổn định chính trị.
VOH: Cám ơn ông!
