TPHCM là đô thị đông dân nhất nước, nhu cầu về nhà ở, cơ sở hạ tầng đáp ứng cho yêu cầu phát triển rất quan trọng. Thế nhưng công tác quy hoạch trên địa bàn thành phố nhiều năm qua vẫn còn nhiều tồn tại, vướng mắc dẫn đến khiếu kiện trong đền bù giải tỏa, các công trình chậm triển khai, quy hoạch treo khiến đời sống người dân trong vùng bị ảnh hưởng gặp nhiều khó khăn, vì không thể sửa chữa nhà cửa để an cư lạc nghiệp. Từ thực tế này và ý kiến của người dân phản ánh qua đường dây nóng Đài Tiếng nói nhân dân TPHCM, nhóm phóng viên có loạt bài Bất cập trong quy hoạch ở TPHCM. Mời quý vị nghe Bài 1: khốn khổ vì quy hoạch công viên do Phóng viên Trung Nam – Thùy Trang thực hiện:
Cách đây hơn 20 năm, ông Phạm Dư Thìn, ngụ tại quận 5 mua 2 thửa đất 703, 704 tại tờ bản đồ số 11 TL-2005, đường Lâm Hoành, phường An Lạc, quận Bình Tân khi ấy là đất nông nghiệp với mục tiêu sau này về già ông sẽ cất nhà chuyển ra xa trung tâm thành phố cho đỡ ồn ào. Đến nay, những lô đất gần với khu vực của ông đã xây nhà gần hết, riêng hai thửa đất của ông cùng hàng chục lô khác liền kề thì không thể chuyển thành đất thổ cư, lý do là đất đã được quy hoạch để làm công viên cây xanh. Mười mấy năm trôi qua, dự án vẫn nằm trên giấy, còn ông Thìn thì không thể chuyển quyền sử dụng đất để làm nhà
Không chỉ có ông Thìn ngậm đắng nuốt cay vì mua phải đất quy hoạch làm công viên cây xanh mà nhiều người dân sinh sống ổn định trong các khu dân cư, nhưng sau đó được quy hoạch lại thành công viên cây xanh phải chờ đợi mòn mỏi. Họ vẫn chấp thuận chủ trương của Nhà nước, chờ ngày được đền bù giải tỏa để đi nơi khác, nhưng chờ mãi mà vẫn chẳng thấy ai đả động gì. Bà Trần Thị C ở đường Bông Sao thuộc khu phố 3, phường 5, quận 8 bức xúc: dự án thì nằm đó, trong khi người dân vô cùng khốn khổ với nơi ở của mình.
Khi chúng tôi đặt vấn đề về quy hoạch ở đường Bông Sao, quận 8, ông Lưu Huy Quang, Phó Chủ tịch UBND phường 5 quận 8 cũng thừa nhận rằng theo quy hoạch đô thị được duyệt của quận 8 thì đoạn từ hẻm 283 Bông Sao tới cầu Hiệp Ân được phê duyệt từ năm 1998 tới nay vẫn là quy hoạch công viên cây xanh, còn đoạn hẻm 283 Bông Sao tới cầu Tạ Quang Bửu là quy hoạch khu dân cư phát triển cũng được phê duyệt từ năm 1998.
Trong khi đó, dự án Thảo cầm viên mới nằm trên địa bàn giáp ranh 2 xã là An Nhơn Tây và Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi cũng đã hơn chục năm nay không nhúc nhích khiến cho những người dân nằm trong khu quy hoạch lo âu. Bà Tô Thị Hạnh, một người dân xã An Nhơn Tây, cho biết cuộc sống người dân ở đây xáo trộn quá. Có người bán đổ bán tháo chỉ khoảng 300 triệu, vì nghe đâu tiền bồi thường không được như thế, nhưng người dân cũng chưa biết hiện bây giờ quy hoạch của mình còn hay không nữa!
Không chỉ có đất quy hoạch làm công viên cây xanh mà những thửa đất nằm trong khu dân cư có thoát quy hoạch treo lại rơi vào quy hoạch khu dân cư mới với những quy định, yêu cầu khác với trước làm người dân không biết xoay sở ra sao? Trước đó còn cho tách thửa, chỉ 1 – 2 năm sau lại phải chờ hướng dẫn.
Nhiều dự án rất đình đám, được quy hoạch lâu và có tiềm năng trở thành một khu vực tuyệt đẹp, quy mô nếu được thực hiện theo đúng tiến độ nhưng hơn 20 năm cũng chẳng có chút tăm hơi nào. Chẳng hạn như khu quy hoạch Văn hóa - Thể thao - Du lịch Thanh Đa (quận Bình Thạnh), với diện tích trên 400ha, dù nhiều lần đã đổi chủ đầu tư, nhưng hơn 3.000 hộ dân nơi đây vẫn như ngồi trên đống lửa. Đi cũng dở mà ở chẳng xong.
Quy hoạch là cơ sở quan trọng có tính chất quyết định cho việc phát triển đô thị bền vững, chống ngập nước, kẹt xe và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, những dự án quy hoạch kéo dài nhiều năm mà chưa giải quyết được dẫn đến nhiều hệ lụy. Cuộc sống của biết bao gia đình vẫn mòn mỏi theo các dự án không biết ngày nào mới được tháo gỡ. Sở dĩ có những dự án như vậy là do chưa xác định được thứ tự ưu tiên, lộ trình thực hiện các dự án án đã được duyệt quy hoạch nên còn nhiều trường hợp vẫn chưa được tách thửa. Bên cạnh đó là do những quy định về Luật đất đai chưa rõ ràng, nhiều văn bản hướng dẫn chồng chéo, thủ tục rườm rà trong khi người dân lại không rành về luật.
Mới đây, Văn phòng Đăng ký đất đai TPHCM bị một cá nhân kiện ra tòa vì những thủ tục rối rắm trong quá trình cấp giấy phép. Chưa biết kết quả ra sao, nhưng ai có đi nộp giấy tờ làm những thủ tục này mới biết chẳng bao giờ đi một lần là xong, mà có khi kéo dài đến vài tháng trời, thậm chí cả năm. Vậy nên mới có câu cửa miệng là: “thủ tục “hành” là chính!”.
