Ông Trần Văn Thạch, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thời gian qua TP còn lúng túng vì vướng thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013. Tháng 8/2017 vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã được UBND TP đồng ý ủy quyền cho Văn phòng Đăng ký đất đai TP ký Giấy chứng nhận nên đã rút ngắn thời gian được 10 ngày làm việc và giảm bớt các thủ tục có liên quan.
Ảnh minh họa: tapchitaichinh
Mặc dù vậy, công tác cấp giấy chứng nhận vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân, hồ sơ bị trễ hẹn vẫn còn khá phổ biến vì chưa được phân cấp triệt để. Vì vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố tiếp tục kiến nghị với Chính phủ cho phép phân cấp thêm 1 bước, cơ chế là đối với văn phòng chi nhánh được phép ký, đóng dấu tại chỗ. Dự án nhà ở, trường hợp chủ đầu tư đã thuế chấp quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trong tương lai cho tổ chức tín dụng, thì hợp đồng góp vốn hoặc hợp đồng bán nhà ở, công trình xây dựng và chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được các bên có liên quan thỏa thuận, cam kết.
Trường hợp khi người sử dụng đất tự tách thửa, chuyển mục đích sử dụng…thì việc cấp giấy chứng nhận trong những trường hợp này cần xem xét đến các quá trình, tránh hiện tượng lách luật để chia tách nhỏ đất nông nghiệp, xây dựng tràn lan và hình thành các khu đất ổ chuột.
Với các trường hợp cấp giấy chứng nhận đối với nhà, công trình vi phạm xây dựng sau ngày 1/5/2009, Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị UBND TPHCM chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc thống nhất quy chế trao đổi ý kiến, các trường hợp cần xử lý vi phạm xây dựng trước khi cấp giấy chứng nhận. Những trường hợp mua bán nhà sai hiện trạng trước ngày 1/7/2006 thì giải quyết cấp giấy chứng nhận cho người mua theo hiện trạng thực tế.
Với những trường hợp mua bán nhà sai hiện trạng sau ngày 1/7/2006 đến trước 1/7/2014, chủ cũ phải có cam kết (lập thành văn bản, có chứng thực chữ ký theo quy định) về việc đã bán (hoặc tặng cho) nhà theo hiện trạng thực tế và đồng ý cho người mua được chứng nhận quyền sở hữu theo quy định, sau khi có cam kết nêu trên thì giải quyết cấp đổi giấy chứng nhận và chứng nhận quyền sở hữu nhà cho chủ mới theo hiện trạng thực tế.
Bên cạnh đó, Thành phố cũng đang nghiên cứu sửa đổi và sắp tới sẽ ban hành quyết định thay thế Quyết định 33 quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa. Tuy nhiên, vấn đề tách thửa phải xem xét một cách khoa học và kiểm soát chặt. Và thành phố cũng nghiên cứu sửa đổi Quyết định 56 quy định về trình tự, thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính theo giá thị trường khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất từ thuê đất sang giao đất tại TPHCM do hiện nay có nhiều vấn đề đã lạc hậu.
Thành phố khuyến khích các quận, huyện triển khai nhanh phần mềm công bố quy hoạch để người dân dựa vào xin phép xây dựng và tiến tới đăng ký cấp phép nhanh.
“Thành phố đang khuyến khích các quận huyện như Thủ Đức, Quận 7, Quận 12, đã làm được app điện thoại, cập nhật hết các thông tin quy hoạch 1:500, là đã đi vào chi tiết dự án, và tiến đến việc đăng ký cấp phép nhanh trên quy hoạch đã có. Thành phố đã giao nhiệm vụ cho Sở Quy hoạch kiến trúc là đến năm 2018 cố gắng công khai trên smartphone tất cả các thông tin quy hoạch dự án đã được phê duyệt, để người dân, doanh nghiệp có thể tìm kiếm những thông tin này một cách nhanh, gọn. Sau khi có thiết kế đô thị thì sẽ rút ngắn thời gian xin giấy phép từ 15 ngày xuống còn 3 ngày, thậm chí có trường hợp chỉ trong 1 ngày là xong”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến cho biết thêm.
Mới đây, Sở Xây dựng đã tiến hành thí điểm cấp phép xây dựng một cửa liên thông điện tử, giảm được thời gian cấp phép từ 140 ngày xuống còn 40 ngày. Việc công khai thông tin quy hoạch sẽ giúp hạn chế được phiền hà, nhũng nhiễu.
Đối với vấn đề quy hoạch chưa khả thi và dự án treo, tại buổi làm việc của Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố với UBND thành phố và các sở, ban ngành giám sát về tình hình thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn TPHCM vừa qua, Bí thư Thành ủy, Nguyễn Thiện Nhân chỉ đạo: Với những dự án đã quy hoạch sau 5 năm không triển khai hoặc triển khai không đáng kể thì UBND TP phải rà soát, thống kê để có biện pháp thu hồi quy hoạch, cũng như dự kiến việc quản lý các dự án này. Ngoài ra, cần làm tốt việc công bố quy hoạch chung, quy hoạch giao thông, xử lý triệt để tình trạng vi phạm pháp luật trong xây dựng để người dân yên tâm, đồng thời cũng để kêu gọi đầu tư.
“Vi phạm trật tự xây dựng là hiện tượng công khai, ai cũng biết, xử không đến nơi đến chốn nên cứ tăng, nếu sửa không được thì phải tính lại cơ chế của mình, nếu mô hình quản lý không hợp lý là mình sẽ mất người, mất đất, mất dân, do đó, phải phân tích thật kỹ nguyên nhân này. Nhưng tinh thần lâu dài thì phải tìm cách đổi mới mô hình quản lý xây dựng ở siêu đô thị như TPHCM, hơn hết, thành phố phải đi đầu trong việc này. Luật pháp có khung, nếu vận dụng rồi, thấy chưa được thì phải tìm cách, nếu không thì xin làm thí điểm. Nên nếu vấn đề xây dựng chúng ta làm tốt hơn thì việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới thuận lợi, còn nếu không là bên này cứ phải chạy theo rất khổ sở”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân chỉ đạo.
Để giải quyết kịp thời nhu cầu của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản khi thực hiện các giao dịch về đất đai, tài sản gắn liền với đất; thành phố đã giao UBND quận, huyện, đến cuối năm nay phải hoàn thành việc thực hiện đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư./.
